Bedrijven die in de Europese Unie produceren waarbij onder meer CO2 vrijkomt, krijgen te maken met hogere kosten, omdat de EU deze CO2-uitstoot wil verminderen. Nu zijn er bedrijven die dit willen voorkomen door hun productie (deels) te verplaatsen naar regio’s die minder of geen kosten verbinden aan de koolstofuitstoot. Maar de EU gaat ook die ‘koolstoflekkage’ belasten, omdat anders de wereldwijde uitstoot niet vermindert.
Door: mr. Robert Hardy *)
Om koolstoflekkage te voorkomen, wordt Europese regelgeving voorgesteld op grond waarvan bedrijven die onder andere gietijzer, ijzer en staal en aluminium invoeren (en bepaalde onderdelen en producten die gemaakt zijn van deze materialen), in de EU een koolstofcorrectie (lees: een heffing) aan de grens gaan betalen. Het gaat om de voorgestelde Verordening tot vaststelling van een mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens, in het Engels beter bekend als het ‘Carbon Border Adjustment Mechanism’ (afgekort: CBAM).
CBAM-gevolgen voor Nederlandse importeurs
Het is de verwachting dat het voorgestelde CBAM geleidelijk – doch relatief snel – zal worden ingevoerd. Op grond van het voorstel zullen importeurs vanaf 1 januari 2023 koolstofemissies moeten rapporteren die met de geïmporteerde goederen samenhangen. Daarna zullen deze importeurs naar verwachting vanaf 1 januari 2026 CBAM-certificaten moeten kopen.
Het idee is dat de prijs voor de certificaten overeenstemt met de koolstofprijs die voor de genoemde producten zou zijn betaald indien deze goederen binnen de EU waren geproduceerd. Meer bepaald zal de prijs van de CBAM-certificaten worden berekend op basis van de wekelijkse gemiddelde veilingprijs van emissierechten in het kader van het al bestaande Europese systeem voor emissiehandel (afgekort: EU ETS, van het Engelse EU ‘Emissions Trading System’).
Het CBAM zal geleidelijk – doch
relatief snel – worden ingevoerd
Importeurs van de genoemde goederen zullen zich, hetzij individueel, hetzij via een vertegenwoordiger, moeten laten registreren bij de autoriteit of autoriteiten waar zij ook te zijner tijd CBAM-certificaten kunnen kopen.
Bedrijven in Rusland, Turkije, China en het Verenigd Koninkrijk zullen naar verwachting de meeste gevolgen van het CBAM ondervinden, aangezien zij de grootste leveranciers van deze producten zijn voor de EU.
Werkt door in de hele leveringsketen
Niettemin wordt ieder bedrijf dat ijzer, staal of aluminium importeert geconfronteerd met de heffing en werkt die heffing naar verwachting ook door in de gehele leveringsketen.
Recent is ook nog eens een wijziging voorgesteld om het CBAM al in 2025 volledig in te voeren. Ook wordt voorgesteld om het toepassingsgebied van het CBAM te verruimen, zodat ook organische chemicaliën (met inbegrip van waterstof) en polymeren (kunststoffen en daarvan afgeleide producten) onder het toepassingsgebied vallen. Ander voorstel is om het CBAM uit te breiden met indirecte emissies. Daarnaast is voorgesteld om een separate, centrale Europese CBAM-autoriteit op te richten waar de certificaten in de EU gekocht dienen te worden.
Bedrijven zullen zich daar nu
al op moeten voorbereiden
Gratis rechten geleidelijk afgebouwd
Het CBAM zal naar verwachting geleidelijk een alternatief voor het EU ETS worden. Voorts zullen voor de goederen die vallen onder het CBAM, de huidige gratis rechten die zijn toegewezen om koolstoflekkage te voorkomen, vanaf 2026 geleidelijk worden afgebouwd.
Kortom, bedrijven die de genoemde goederen van buiten de EU importeren, dienen zich bewust te zijn van de mogelijke gevolgen voor hun bedrijfsproces, voor wat betreft compliance en de kosten van het CBAM. Zij zullen zich daar nu al op moeten voorbereiden.
Reageren? Of meer weten?
Laat dat weten, hieronder in het reactieveld, of door contact op te nemen met mr. Robert Hardy of Tom van der Meer (hoofdredacteur MTL Metaal Magazine).