Hoe populair is aluminium in de scheepsbouw? Voor het zware werk in elk geval niet. Voor lichte, snelle schepen zijn de kansen groter en voor de luxe jachten is het metaal zelfs favoriet. De keuze heeft alles te maken met de voortdurende aandacht die nodig is om het materiaal tot zijn recht te laten komen. Elke onachtzaamheid of onvolkomenheid kan funest zijn.
Met de vraag wat de aluminiumindustrie aan de scheepsbouwwereld te bieden heeft, toog het Aluminiumcentrum onlangs naar de werf van Damen in Gorinchem, met zeventig geïnteresseerden in zijn kielzog. Damen telt mee in de mondiale scheepsbouw met zijn 33 werven wereldwijd die 160 schepen per jaar afleveren en 2 miljard aan omzet realiseren. Het bedrijf dankt naar eigen zeggen zijn succes aan de standaardisatie van scheepsonderdelen. Deze bedrijfsfilosofie gaat terug tot de jaren ’60 toen de grote baggermaatschappijen in den vreemde succesvol werden, maar kapitalen kwijt waren aan de bevoorradingsbootjes die de niet zelfstandig varende baggervaartuigen moesten voorzien van voedsel, personeel en brandstof. Met een voorraad van standaard componenten als motoren, rompen en assen, zouden deze werkbootjes in zes weken tijd op maat kunnen worden geleverd. Vele malen sneller dan de gebruikelijke zes maanden. Aluminium moet ook in die filosofie passen. En dat valt niet mee, blijkt uit het verhaal van Jaap Gelling, directeur Damen High Speed Craft.
Aluminium
De snelle loods- reddings-, bevoorradings- en brandbestrijdingsboten zijn de belangrijkste schepen waar aluminium gebruikt wordt. Het belangrijkste voordeel van aluminium is namelijk dat het lichter is. Voor de snelheid is dat van wezenlijk belang, want de invloed van de massa op de weerstand in het water is enorm: bij een geringe toename van het gewicht neemt de weerstand exponentieel toe. Wat sterkte betreft zijn de verschillen niet wezenlijk, aldus Gelling. De toepassing van aluminium in schepen is zowel aan de onderkant als de bovenkant begrensd.
Superjachtbouw
De Voogt Naval Architects is het ontwerpbureau van Feadship, de holding van bedrijven en marktleider in het topsegment van de jachtbouw. De Voogt is verantwoordelijk voor de tekeningen en engineering van de opbouw, inclusief de deuren en de masten. Bij de miljoenenjachten die de superrijken van deze wereld op maat laten maken, wordt niet op een euro of een maand meer of minder gekeken. Snelheid en luxe uitstraling zijn wel een absolute voorwaarde. Reden waarom bij deze schepen aluminium favoriet is, soms zelfs voor de romp. Bij deze luxe jachten staan de ontwerpers voor de opgave om steeds grotere en slankere schepen te ontwerpen, met meer en grotere openingen in de romp – voor een helikopter bijvoorbeeld -, en grotere ramen tot wel 10 bij 2,5 meter. Dat leidt regelmatig tot exotische, design-gedreven constructies met 3D-overgangen van staal naar aluminium, met alle benodigde beschermingsmaatregelen van dien.
Dit is een samenvatting van een artikel. Het hele artikel is in de online versie van Metaal Magazine nummer 7 te lezen.