De circulaire economie moet gekoppeld worden aan het klimaatbeleid. Als de maakindustrie circulair wordt, kan 2,2 Megaton CO2 worden gereduceerd, kan de milieudruk van de sector met 7% dalen ten opzichte van 2016 en wordt de concurrentiepositie verstevigd. Maar de sector kan dit niet alleen. FME en Metaalunie adviseren daarom dat het Kabinet jaarlijks minstens 100 miljoen euro investeert en op Europees niveau een goed wettelijk kader realiseert.
Dit advies geven FME en Metaalunie in het rapport ‘Adviesroute naar een Circulaire Economie voor de Maakindustrie’. Dit rapport is samen met de transitieagenda’s Bouw, Consumptiegoederen en Kunststoffen aangeboden aan staatssecretaris Vivianne Heijnen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Tactische doelen voor transitie
FME en Metaalunie streven drie tactische doelen na voor de transitie naar een circulaire economie. Het verlagen van de milieudruk van producten/diensten in de maak maakindustrie; het vergroten en waardebehoud van de producten/diensten maakindustrie en het vergroten van de voorzieningszekerheid van (kritieke) grondstoffen.
Het belang van een gesloten kringloop wordt onderstreept door de recente oorlog in Oekraïne. Sinds de Transitieagenda Maakindustrie uit 2018 zijn drie lessen geleerd en opgenomen in dit advies.
Drie lessen geleerd
Zo is allereerst actie nodig. “Nadenken over doelen en acties heeft ons de complexiteit van de circulaire transitie nog beter doen begrijpen. Om het doel van ‘100 procent circulair in 2050’ te halen, is vandaag al actie nodig vanuit overheid, markt en samenleving. Het is daarom goed dat deze agenda concreet de focus legt op vier circulaire projecten: Capital Equipment, Windparken, Zonneparken en Klimaatinstallaties.”
Ten tweede vraagt intensivering en opschaling van beleid om een evenredige intensivering en opschaling van middelen. “Om de klimaatdoelen in 2030 te halen, wordt door Nederland terecht vele miljarden geïnvesteerd. In de begrotingen van de relevante ministeries zijn echter slechts tientallen miljoenen euro’s gekoppeld aan de transitie naar een circulaire economie.”
FME en Metaalunie vinden deze verhoudingen niet in overeenstemming met de ambities van het Regeerakkoord en de bijdrage die circulariteit kan leveren aan de klimaatdoelen en aan duurzame economische groei. “We herhalen daarom de oproep aan het Kabinet om jaarlijks minimaal 100 miljoen te investeren en procesgeld ter beschikking te stellen om te leren experimenteren.”
Randvoorwaarde om deze routekaart ten uitvoer te brengen is een krachtig Europees beleidskader, vinden FME en Metaalunie. “Dat het Europa menens is blijkt wel uit het recent gelanceerde Duurzame Producten Initiatief. Doelstelling hiervan is om alle producten op de Europese markt circulair en duurzaam te laten ontwerpen en te gebruiken in combinatie met een digitaal productpaspoort. Zonder een stevige Nederlandse overheidsinzet kan dit Europese speelveld niet ten volle worden benut voor onze maakbedrijven.”
‘Alleen samen’
FME en Metaalunie willen met deze routekaart de doelen en activiteiten verder aanscherpen en doorontwikkelen naar een publiek‐private samenwerking met provincies en het Rijk. “Want alleen samen halen we de eindstreep.”
Meer informatie
Lees ook:
MTL Talk: Digitaliseren levert direct geld op (24 juni 2022)
‘Wetten en regels belemmeren circulair ondernemen’ (4 februari 2022)