Industry 4.0 of Smart Industry. Het begrip kennen we inmiddels wel. Maar wat kunnen, of moeten, we ermee? De cijfers liegen er niet om. Volgens de voorspellingen zijn er in 2020 meer dan 20 miljard apparaten verbonden met het internet, één van de grote drijvers achter Industry 4.0. Welke impact gaat dit op onze organisaties en de samenleving hebben? Een rondetafelgesprek met mannen die dagelijks met deze vragen bezig zijn.
Jos van Erp – verbonden aan ondernemersorganisatie FME – gaat in gesprek met vier specialisten op het gebied van Industry 4.0. Jurgen de Jong van Quinso, Mark van Boxsel van Delaware, Geuko Bosker van itelligence en Marc Bruurmijn van SAP zijn tafelgasten. Samen verkennen ze de mogelijkheden van Industry 4.0 en de impact die dat gaat hebben op de Nederlandse economie, op de maakindustrie, op de mensen die werkzaam zijn in deze industrie.
Wat zijn de mogelijkheden van Industry 4.0?
Gespreksleider Jos van Erp duikt meteen de diepte in: “wat kan een organisatie eigenlijk met Industry 4.0?” Marc Bruurmijn van SAP wijst erop dat veel organisaties al data verzamelen. Data van machines en van het productieproces, bijvoorbeeld. Wanneer je deze data samenvoegt kan je de inzichten daaruit gebruiken om je productieproces beter te sturen. Hierdoor kan je efficiënter en ook flexibeler produceren. ‘Slimmer produceren’ noemt Geuko Bosker van itelligence dat: “hiermee kan je personeel en materiaal dus optimaal inzetten”. Meten is weten, vindt ook Jurgen de Jong van Quinso. Automatiseren is een eerste stap naar Industry 4.0 en daarmee naar innovatie. Maar het gaat nog een stap verder, aldus Mark van Boxsel van Delaware: “als je de levenscyclus van je machine beheert, dan lever je geen machine meer maar een service”. En dat is pas echt een innovatie in je businessmodel.
Hebben we nog wel een keuze?
Veel Nederlandse organisaties zijn zich bewust van de voordelen en mogelijkheden van Industry 4.0 maar spelen nog met de vraag of ze erin moeten investeren of niet. “Maar,” vraagt gespreksleider Van Erp zich af, “hebben ze eigenlijk nog wel een keuze?” Bosker denkt van niet. “Eigenlijk niet, nee. Maar je hoeft ook niet in één keer ‘4.0’ te zijn”. De Jong voegt toe: “begin gewoon in kleine stapjes. Maak een proefopstelling en leer van de ervaringen die je hiermee opdoet.” Techniek is echter niet het grootste struikelblok, is de consensus aan tafel. Het meekrijgen van mensen en de cultuuromslag die hiermee gepaard gaat heeft een grotere impact. Bosker raadt aan om met behulp van kleine ‘proof of concepts’, samen met je personeel te werken aan een andere mindset. Het is dus niet nodig om je businessmodel van vandaag op morgen om te gooien. Eigenlijk is dit ‘gewoon’ change management en kunnen organisaties de lessen van eerdere software implementaties hier goed toepassen. “Zonder innovatieve mensen heb je geen innovaties in je bedrijf”, vat Van Erp samen. “Klopt, en ik geloof dat iedereen innovatief is”, voegt Bosker toe.
Is Industry 4.0 te groot voor het MKB?
Het idee heerst dat Industry 4.0 vooral interessant en haalbaar is voor grote, internationale spelers. MKB-organisaties oriënteren zich wel over de mogelijkheden van Industry 4,0, maar weten vaak niet waar te beginnen. “Terwijl juist kleinere bedrijven de flexibiliteit hebben om optimaal te profiteren van deze ontwikkelingen omdat ze sneller kunnen schakelen,” aldus Van Boxsel. “Het is jammer dat veel MKB’ers vooral stilstaan bij de uitdagingen.”
Eén van die uitdagingen is het concreet maken van Industry 4.0 in toepassingen in de organisatie. Van Erp bevestigt dat er behoefte is aan meer voorbeelden van organisaties die Industry 4.0 succesvol toepassen. Bosker vertelt dat Itelligence samenwerkt met de TU Eindhoven en Fontys hogeschool om praktijkcases te ontwikkelen. Ook Quinso en Delaware investeren in demo’s waarmee je met een proefopstelling snel een beeld krijgt van wat Industry 4.0 kan betekenen. Daarnaast zijn alle partijen al actief met predictive maintenance projecten bij klanten.
Wat kan Industry 4.0 voor Nederland betekenen?
In het buitenland zie je meer van die voorbeelden. Bruurmijn licht de praktijkcase eruit waar de Haven van Hamburg in samenwerking met SAP, Cisco en haar transporteurs heeft nagedacht over de toepassing van Internet of Things (IoT). “Uiteindelijk heeft het constant meten van allerlei logistieke data geleid tot het inzicht dat de goederenstromen veel efficiënter ingericht konden worden. Het resultaat? De doorvoercapaciteit van de Haven is bijna verdubbeld zonder één vierkante meter bij te bouwen.” Maar ook dichter bij huis wordt gewerkt aan nieuwe praktijktoepassingen. De consultants van Quinso ontwikkelden samen met SAP en Interpolis tijdens een zogenaamde ‘hackathon’ in korte tijd een slimme fietsbel die bijdraagt aan een betere verkeersveiligheid. Van Erp: “we zien dus dat IoT gaat bijdragen aan veiligheid en mobiliteit en zo onze welvaart en algemeen welzijn vergroot. Wat gaat dit betekenen voor de Nederlandse economie?” Bruurmijn benadrukt dat Nederland weer een grote rol kan spelen als ‘maakindustrieland’. “Combineer onze positie in de maakindustrie, ons pragmatisme en de hoogstaande kennis in Nederland en je hebt een boost voor Industry 4.0”
Hoe kunnen we al deze mogelijkheden benutten?
De Jong: “Ik ben ervan overtuigd dat jongeren hierin een sleutelrol spelen. Dat is een andere generatie: het zijn ditigal natives. Zij kijken anders naar bepaalde dingen omdat ze de belemmeringen uit het verleden vaak niet kennen. Daarom zoeken wij actief de samenwerking met scholen op.” De Jong vertelt enthousiast hoe de door hen opgezette taskforce met jonge studenten ook de consultants van Quinso zelf scherp houdt. Ook de andere heren erkennen de rol van studenten in het versnellen van de implementatie van IoT. Ook hun organisaties zoeken daarom de samenwerking met studenten en scholen op.
Van Erp: “maar er is ook een bestaande workforce, die vreest dat hun baan gaat verdwijnen. Is dit terecht?” Verandering roept altijd weerstand op. Dat herkent iedereen aan tafel van hun ervaringen met IT-implementaties. Maar in deze tijden van ‘een leven lang leren’ hoeft verandering niet altijd tot baanverlies te leiden. Neem de regie over je eigen ontwikkeling en beweeg mee, is het advies.
“Beroepen veranderen” aldus Van Boxsel, “maar dankzij innovatieve toepassingen als Augmented Reality kan een specialistisch beroep als servicemonteur wellicht toegankelijk worden voor mensen zonder diepgaande elektronica kennis.” Bosker benadrukt dat dit een transitie is, beroepen zullen niet van vandaag of morgen verdwijnen of veranderen. “En”, voegt Bruurmijn toe, “Industry 4.0 creëert ook weer nieuwe mogelijkheden op de arbeidsmarkt.”