Politieke partijen hebben in de aanloop naar de Tweede Kamer-verkiezingen weinig aandacht voor CBAM. Dit Europese carbon border adjustment mechanism is zwaar onderbelicht in de diverse verkiezingsprogramma’s. Dat stelt EU-recht advocaat Robert Hardy van Greenberg Traurig.
CBAM is een nieuw instrument waarmee de Europese Commissie koolstofarm produceren ook buiten de EU wil stimuleren. Het gaat daarbij om producten en goederen die van buiten de EU worden ingevoerd.
Dergelijke producten en goederen zijn buiten Europa vaak goedkoper omdat ze daar vaak minder strenge milieueisen hebben. In de metaal gaat het met name om ijzer, staal en aluminium. CBAM is feitelijk een koolstofcorrectie aan de Europese buitengrens.
Sinds oktober is dit nieuwe instrument al in een voorbereidende fase. Vanaf 2026 gaat het volledig in. Dit is niet alleen belangrijk voor het klimaat maar heeft ook grote gevolgen voor de prijzen en de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven, geeft Hardy aan.
‘Invoerkosten kunnen flink stijgen’
Het maakt namelijk dat de invoerkosten van producten zoals ijzer en staal flink kunnen stijgen, benadrukt hij. “Het is vreemd dat een maatregel met zulke grote gevolgen zo weinig aandacht krijgt tijdens de verkiezingen”, aldus Hardy.
“Nederland heeft de ambitie om voorop te lopen met klimaat- en energiebeleid, dan moet dit onderwerp echt op de agenda.” Te meer daar in zijn ogen die hogere rekening uiteindelijk bij bedrijven en consumenten terecht kan komen.
Hij ging vorig jaar ook al in op de gevolgen in MTL Metaal Magazine
Weinig aandacht vanuit politiek
Na onderzoek van Greenberg Traurig in de verkiezingsprogramma’s blijkt er weinig aandacht voor CBAM. Volgens Hardy noemen van alle partijen alleen de VVD, D66 en GroenLinks-PvdA, het en dan slechts kort.
VVD en D66 willen deze klimaatheffing uitbreiden (om een gelijk speelveld tussen Europese bedrijven en de rest van de wereld te houden), maar details blijven uit. GroenLinks-PvdA verwijst slechts in algemene bewoordingen naar het CBAM. BBB noemt CBAM niet, maar meldt wel: “We zijn voor een CO2-heffing op transport van producten bij de import naar de EU.”
Details over CBAM
EU-bedrijven en niet-EU-bedrijven die goederen importeren die onder het CBAM vallen, worden vanaf 1 januari 2026 verplicht om CBAM-certificaten te kopen.
Deze certificaten zijn gebaseerd op de wekelijkse gemiddelde veilingprijs van EU ETS-rechten en worden uitgedrukt in euro’s per ton uitgestoten kooldioxide.
Wel is het mogelijk om het bedrag van de koolstofprijs dat al is betaald tijdens de productie in mindering te brengen op de eindfactuur, mits er geverifieerde informatie van de producent beschikbaar is, geeft Hardy aan.
Effecten CBAM
De effecten zijn volgens hem evident. CBAM zal naar verwachting aanzienlijke financiële gevolgen hebben voor de Nederlandse industrie.
Tegen 2030 kunnen EU-importeurs geconfronteerd worden met extra kosten van ongeveer 2 miljard euro per jaar, aldus Hardy, met name wanneer de koolstofprijs in de EU naar verwachting stijgt.
“Dit kan resulteren in een prijsstijging van meer dan 30% voor geïmporteerd ijzer en staal uit landen zoals India tegen 2032.”