Kleine bedrijven voldoen minder vaak aan de verplichtingen rond arbozorg. Dit terwijl zij de risico’s op ongezond en onveilig werk slechter beheersen dan grote(re) bedrijven. Dat is opmerkelijk, want juist bij kleine bedrijven heeft een kwalitatief goede risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) een sterke positieve invloed op veilig en gezond werken.
Dat blijkt uit de verdiepende analyse monitor Arbo in Bedrijf 2022-2023. Hiervoor hebben inspecteurs van de Nederlandse Arbeidsinspectie zo’n 1.700 bedrijven bezocht.
Er is gelet op de naleving van arboverplichtingen, blootstelling aan risico’s en genomen maatregelen in de periode 2022-2023.
Verschillen grote en kleine bedrijven
De analyse toont verschillen tussen kleine en grote bedrijven als het gaat om de aanwezigheid van risico’s en hoe zij daarmee omgaan. Kleine bedrijven leven verplichtingen rond risico’s en arbozorg minder vaak na.
Het aantal kleinere bedrijven met een actuele RI&E blijft achter bij de grotere bedrijven. Ook ligt de naleving van de RI&E er structureel lager.
Wel is het aantal kleine bedrijven (tot en met 4 werknemers) dat een actuele RI&E heeft gestegen van 37 naar 56%.
Ook bij bedrijven met 5 tot en met 9 werknemers was een stijging zichtbaar: van 55 naar 68%.
Belangrijkste reden voor het niet naleven van arboverplichtingen is volgens de inspecteurs dat de bedrijven niet op de hoogte zijn van die verplichtingen (76%). 15% kan het niet naleven en 9% wil het niet.
Gezondheids- en veiligheidsrisico’s
5 van de 6 meest schadelijke risico’s – zoals gevaarlijke stoffen, dynamische overbelasting, werken op hoogte, aanrijdgevaar en machine-onveiligheid – komen ook veel voor bij kleine bedrijven, al is dat iets minder vaak dan bij grotere bedrijven.
Zorgelijk is dat deze risico’s vaak onvoldoende worden beheerst. Zo komen bijvoorbeeld gevaarlijke stoffen voor bij 1 op de 3 van de kleinere bedrijven en wordt dit risico vervolgens door bijna de helft onvoldoende beheerst.
Tijdens het bedrijfsbezoek hebben de inspecteurs de werkgevers mondeling geïnformeerd over wat beter zou kunnen voor gezond en veilig werk. Daarbij geven ze adviezen en leggen ze uit waarom maatregelen belangrijk zijn.
Soms sturen de inspecteurs ook nog informatie na, bijvoorbeeld folders over gezond en veilig werk. Zo kunnen de bedrijfsbezoeken van dit onderzoek bijdragen aan het bereiken van effect.
Effecten bedrijfsbezoeken
Volgens inschatting van de inspecteurs gaat 67% van de werkgevers naar aanleiding van het bedrijfsbezoek veranderingen doorvoeren.
In 15% van de bezoeken zien de inspecteurs geen duidelijke verbeterpunten en verwachten ze dus ook geen concrete actie van de werkgever.
Bij 6% van de bedrijven verwachten ze geen enkele actie op de geconstateerde verbeterpunten. Bij de overige 13% konden de inspecteurs geen inschatting maken op basis van het bezoek.
Daarnaast merkten de inspecteurs dat 10% van de bedrijven die in eerste instantie geen RI&E heeft geüpload voorafgaand aan het bedrijfsbezoek, wel een RI&E had op het moment van het bedrijfsbezoek.
Zo lijkt het versturen van de aankondigingsbrief al reden om een RI&E op te stellen.
Beheersing blijft aandachtspunt
De resultaten van de monitor tonen aan dat er vooruitgang wordt geboekt in de naleving van de RI&E-verplichting bij kleine bedrijven, maar er blijft nog veel werk te doen, stelt het onderzoek.
Behalve naleving hebben ook het hebben van een preventiemedewerker, het geven van voorlichting/ onderricht en het houden van toezicht in het eigen bedrijf een positief effect op gezond en veilig werken in de praktijk.
Meer informatie
Download de Monitor Arbo in Bedrijf 2022 -2023
(pdf, 60 pagina’s)
Download verdiepende analyse Monitor Naleving RI&E-verplichting
Download de infographic