Het demissionaire kabinet heeft een intentieverklaring getekend met Tata Steel om de staalfabriek in IJmuiden te verduurzamen. Het gaat om een bedrag van 4 à 6,5 miljard euro. Het Rijk heeft de intentie om hiervan maximaal 2 miljard euro voor zijn rekening nemen. Dat meldt demissionair minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei. Tata Steel benadrukt dat het totaal benodigde investeringsbedrag nog niet helemaal duidelijk is, omdat er nog aan gerekend wordt.
Het gaat om een ‘Joint Letter of Intent’, dus er is nog geen daadwerkelijke overeenstemming. Hermans noemt het een belangrijke stap naar een definitief akkoord, dat ze binnen een jaar wil sluiten met Tata. Over de komende staatsteun is al jaren onderhandeld.
Het kabinet wil hiermee de leefomgeving van omwonenden fors verbeteren, gezondheidsrisico’s verkleinen en de CO2-uitstoot aanmerkelijk verminderen.
De Joint Letter of Intent is een overeenkomst tussen Tata Steel Nederland, het moederbedrijf Tata Steel Limited, de Nederlandse staat en de provincie Noord-Holland. Het bevat “inspanningsverplichtingen om te komen tot een bindende maatwerkafspraak”.
De steun van de staat wordt overigens pas verstrekt als een definitieve maatwerkafspraak is overeengekomen.
Wat gaat gebeuren?
Om het productieproces te verduurzamen is het plan dat Tata Steel één van de 2 fabrieken die op kolen draaien, vervangt door moderne, schonere installaties die aardgas gebruikt. Het plan is ook dat het concern CO2 gaat afvangen en ondergronds opslaat.
Met de nieuwe fabriek wordt tevens een flinke stap gezet in de reductie van de uitstoot van schadelijke stoffen, fijnstof, stikstof en geluidshinder, waardoor gezondheidsrisico’s voor omwonenden fors verkleind worden.
Zo worden er tussen 2027 en 2029 windschermen en een aantal overkappingen gebouwd bij de grondstofvelden. Hierdoor wordt de voornaamste bron van gezondheidsrisico’s, fijnstof, in totaal met bijna 35% gereduceerd. Daarnaast wordt 68% minder lood uitgestoten en 44% minder stikstof.
5,4 à 7,2 megaton minder CO2
De overgang naar aardgas is overigens een tussenstap. Uiteindelijk moet de fabriek gaan draaien op biomethaangas of waterstof, geeft de NOS aan.
Dat het gebruik van biogas nu genoemd wordt, is nieuw. Deze optie is toegevoegd omdat waterstof op dit moment nog erg duur en schaars is.
Een van de twee hoogovens en een van de twee kooksgasfabrieken sluiten eind 2029. De plannen moeten ertoe leiden dat Tata Steel in IJmuiden uiteindelijk zijn CO2-uitstoot met 40% (5,4 à 7,2 megaton CO2) vermindert.
Dit moet halverwege het volgende decennium gehaald worden. De omvang hiervan staat gelijk aan ongeveer 5% van de totale CO2-uitstoot in Nederland.
Nog veel onzeker
Er zijn nog diverse onzekerheden, stelt nu.nl. Zo zal een volgend kabinet vermoedelijk moeten gaan bepalen of er definitief staatssteun wordt verleend.
Als het nieuwe kabinet andere plannen heeft of als de Tweede Kamer niet akkoord gaat, kan er nog een streep door de intentieverklaring gaan.
De Staat mag er ook uit stappen als blijkt dat er ‘serieuze zorgen’ zijn over aspecten die samenhangen met het strafrechtelijke onderzoek dat al 3,5 jaar tegen Tata Steel loopt.
Tata Steel aan de andere kant kan het staatssteuntraject nog stopzetten als de overheid een hogere CO2-heffing oplegt, of als de nettarieven voor grote stroomverbruikers wordt verhoogd.
Ook nieuw beleid dat het voor Tata Steel duurder maakt om staalslakken kwijt te raken, kan voor het staalconcern een reden zijn om niet door te gaan met het traject.