Pagina 9 van: MTL Metaal Magazine 7 – 2022

gen van de benchmark meegenomen
in een analyse, waarvoor Kemps,
sector banker Industrie, ook 18 inter-
views heeft gehouden. “Het resultaat
is een marktschets, een indeling van
bedrijven met hun typologie”, geeft
hij aan. “Er is enorm veel vraag naar
verspanend werk, met ASML als grote
aanjager. Er is dan ook geen urgente
noodzaak om te veranderen. Wel zet
een groeiend tekort aan vakmensen
een rem op de groei. De oplossing
daarvoor is in de bestaande operatie
de productiviteit verhogen en boven-
dien nieuwe mensen binnenhalen
en het vak in de arbeidsmarkt dus
aantrekkelijker maken.” Investerin-
gen zijn volgens hem noodzakelijk.
“In productieautomatisering, digita-
lisering en de digitale vaardigheden
van je eigen mensen. Je kunt wel veel
hard- en software inkopen, maar je
hebt ook mensen nodig die het be-
grijpen, kunnen implementeren en
het dagelijks bijhouden. Dus inves-
teer in productiviteit én in mensen.”
Niet meer de bewerkingsmachine
zelf, maar alles eromheen wordt
belangrijker, stelt Kemps. Wel merkt
hij dat de daarmee gepaard gaande
kapitaalintensiteit door mkb-bedrij-
ven bijna niet meer is op te brengen.
“Door schaalvergroting ontstaan
grotere bedrijven tot 500 fte. Deze
zijn interessant voor investeerders,
die backup bieden van kapitaal voor
investeringen in mensen, automa-
tisering en organisatie. Hierdoor
worden deze verspanende bedrijven
aantrekkelijker voor de markt en
nieuwe medewerkers. Ze halen gro-

Bij de bedrijven met middelgrote
en kleine series en enkelstuks is het
volgens hem het moeilijkst om er
meer uren uit te halen, terwijl juist
daar qua effectiviteit nog het meeste
te halen is. “Daar ligt de grootste
uitdaging. Meer investeren in digita-
lisering, de zachte kant, zowel in pro-
grammatuur als in de mensen.” Het
ontbreekt binnen bedrijven vaak aan
kennis over onder meer data en mo-
derne productiemethoden. “Vooral
mkb-verspaners moeten nog een
digitaliseringslag maken om straks
de boot niet te missen. Want het gaat
hen nu goed, maar blijft het ook
goed gaan als straks platforms voet
aan de grond krijgen? Dan kun je als
verspanend bedrijf maar het beste
voorbereid zijn.” Volgens Van der
Werff zou er al een platform in de re-
gio Schiphol actief zijn die in China,
Oost-Europa en deels in Nederland
onderdelen laat maken waarvoor
dagelijks een vliegtuigcontainer deze
kant op komt met draaiwerk uit
China. Geef een opdracht en ze laten
het maken in China, Oost-Europa
en deels in Nederland en er wordt
binnen twee weken geleverd. Dit zou
nog steeds zo zijn, ook na corona.

Personeel binden
Wat kunnen verspanende bedrij-
ven het beste doen? Van der Werff:
“Alleen werk aannemen dat goed
bij je past, meer aandacht hebben
voor begrippen als OEE en Smed (de
lean-methode) en meer offline pro-
grammeren, zodat de machine meer
benut wordt voor verspanen. Het
gebrek aan vakmensen zal de sector
dwingen om verder te digitaliseren.
En door flexibeler om te gaan met
werktijden kan dit per saldo leiden
tot meer productie-uren.” Hij raadt
dan ook aan: “Probeer personeel aan
je te binden, kijk naar de software-
kant en verjong. Personeel bin-
nenhalen en vasthouden blijft een
uitdaging. Want wat nu aan tekorten
ontstaat, is echt rampzalig.”

Marktschets ABN Amro
ABN Amro heeft voor FPT-Vimag en
Nevat de resultaten en aanbevelin-

meurs), is nog een slag te maken. De
grootste uitdaging ligt met name
aan de zachte kant, het personeels-
beleid, stelt Van der Werff. “Zijn
we als sector in staat om voldoende
nieuwe mensen op te leiden en te
behouden?” Nieuwe aanwas vraagt
volgens hem ook steeds meer om mo-
dern werkgeverschap. “Denk in mo-
gelijkheden voor variabeler werken:
niet alleen 5×8 uren werk mogelijk
maken maar ook 4×9 uren en andere
alternatieven, omdat jongeren daar
om vragen, net als ruimte en moge-
lijkheden bieden om intern opleidin-
gen te volgen. Ondernemers zouden
– om aantrekkelijker te worden voor
nieuwe instroom – daar meer open
voor moeten staan.” Daarnaast gaat
het om de sfeer binnen het bedrijf.
“Waar vrouwen aan het roer staan,
zie je toch een andere bedrijfscul-
tuur. Het zou goed zijn als de me-
taal niet meer alleen een mannen-
bolwerk zou zijn.”

Organisatiestructuur
“Qua hardware (de machines) staat
er voldoende in de hallen, alleen
moet slimmer omgegaan worden
met die machines om de produc-
tiviteit te verbeteren”, vertelt hij. “De
verspanende ondernemers geven bij
de aankoop van nieuwe machines
aan dat vergroting van de capaciteit
het belangrijkste investeringsmotief
is. Maar als je dan ziet hoe bestaande
machines benut worden, lijkt er
nog ruimte zat om daar een efficien-
cyslag te maken.” Digitalisering en
automatisering kunnen bij dit alles
helpen, stelt hij. “Het gaat dan vooral
om de organisatiestructuur. Plan-
ning direct aangestuurd vanuit ERP
gebeurt nog maar net bij de helft van
de verspanende bedrijven. Dat kan
veel efficiënter, ook omdat je dan
vooraf ziet waar pieken ontstaan.”
Uiteindelijk gaat het om de spindel-
uren. Van der Werff: “Ik hoor nog
wel eens: de machine wordt bij ons
volledig gebruikt. Maar wordt hij ook
effectief ingezet? De machine is veel
beter te benutten als hij zoveel mo-
gelijk bewerkingsprocessen uitvoert.
Daar gaat het om.”

MTL METAAL MAGAZINE DECEMBER 2022 BLIK VOORUIT 9

4

Niet de bewerkingsmachine zelf, maar alles

eromheen wordt belangrijker.

08-09-10_mtltalk.indd 9 06-12-2022 08:35