Pagina 19 van: MTL Metaal Magazine 4 – 2023

krachtige energiestraal creëren. In
theorie weten de wetenschappers
het in de jaren vijftig wel, maar hoe
bouw je een systeem dat zo’n laser-
straal genereert? Daarin slaagt de
Amerikaan Theodore H. Maiman,
onderzoeker bij Hughes Research
Laboratories (HRL) in het Californi-
sche Malibu, als eerste. Hij demon-
streert op 16 mei 1960 een werkende
laser; een vaste stof laser. Als actief
medium gebruikt hij een synthetisch
robijnkristal. De laserstraal was diep
rood, duurde een duizendste van een
seconde en had een vermogen van
10 kW.

Naar miljardenindustrie
Daarmee legde Maiman in 1960
de basis voor wat tegenwoordig
wereldwijd een miljardenindustrie is
geworden. En die tot in de haarvaten
de maakindustrie heeft veranderd en
beïnvloed. Enkele jaren later, in 1964
wordt in de VS de eerste CO

2
-laser

gedemonstreerd en nog eens drie
jaar later brengt Coherent Radiation
Inc. de eerste lasersnijmachine voor
metaal op de markt. Het zijn vooral
de Amerikanen die aan de basis van
lasertechnologie staan. In Europa
vindt er onder andere in Italië on-
derzoek plaats bij verschillende uni-
versiteiten, wat in 1965 resulteert in

een 10 W sterke CO
2
-laser (gebouwd

door Instituut CISE) en enkele jaren
later in de Nd:YAG-laser. De concrete
toepassingen laten echter nog op
zich wachten, afgezien van de eerste
lasersnijmachine van Coherent.
Enkele jaren geleden zei prof. dr.
Reinhart Poprawe bij zijn afscheid als
directeur van het Fraunhofer ILT dat
de incubatietijd van lasertechnologie
15 tot 20 jaar is. “We spreken over
complexe technologie. Veel technolo-
gie gecombineerd met natuurkunde,
die werkt en ook nog betaalbaar
moet zijn, dat kost nu eenmaal tijd.”
En dat zie je terug in veel ontwikke-
lingen sinds die 16e mei 1960.

Duitsland ontdekt het potentieel
Want pas begin jaren zeventig krijgt
in Duitsland de ontwikkeling vaart
van toepassingen van lasertechnolo-
gie. In 1973 komen ze in München
op het idee om een Laserbeurs te
organiseren, ondanks dat er nog
geen markt is. In 1977 laat het Britse
International Research & Develop-
ment Co in München metaaldelen
zien die verbonden zijn met laserlas-
sen. Maar het is vooral Berthold Lei-
binger, de vader van de huidige CEO
van Trumpf, die de ontwikkeling
van de laserindustrie in Duitsland
een impuls geeft. Als hij contacten

Het prototype waarmee Theodore Maiman in

1960 voor het eerst een laserstraal wist te

maken.

Een van de trends is het gebruik van blauwe lasers. Een voorbeeld is het Duitse Laserline dat

een blauwe dioden-laser van 4 kW CW vermogen heeft ontwikkeld voor het coaten van onder

andere remschijven en glijlagers in windturbines. Een andere toepassing is het 3D-printen met

koper.

aanknoopt met Amerikaanse ontwik-
kelaars, wordt hij vooral getriggerd
door het idee dat de resonatoren
kleiner zullen worden. Dat opent
mogelijkheden om ze te combineren
met bewerkingsmachines, zoals de
ponsnibbelmachine van Trumpf. Op
de EMO 1979 in Milaan staan er liefst
vier lasersnijmachines: de Duitse

machinebouwers Trumpf en Behrens
gebruiken allebei een CO

2
-laserbron

van Coherent; Salvagnini en Valfivre,
twee Italiaanse machinebouwers,
gebruiken de Valfivre CO

2
-laser die

gebaseerd is op de eerste laserbron
die door het Italiaanse CISE werd
ontwikkeld. Deze demonstraties
maken budgetten vrij voor de ont-
wikkeling van krachtigere laserbron-
nen. 10 kW was het eerste doel.

Meerdere laserbronnen
Fast forward naar 2023. De laser-
technologie heeft zich zowel in de

MTL METAAL MAGAZINE JUNI 2023 BLIK VOORUIT 19

4

‘Maiman legde in
1960 de basis voor

een wereldwijde
miljardenindustrie’

18-19-20-21-22_mtl60geschiedenislaser.indd 19 19-06-2023 17:11