in millimeter of inch. Er zijn volop
Oost-Duitse en Russische kopieën in
omloop. Schut Geometrische Meet-
techniek verkoopt ze gloednieuw
met een schacht van 28 mm.”.
nen laten zien.”
Mike Hoffs (Wasbox besturing en
technical specialist Payque), vraagt
zich af of dergelijke apparaten
uiteindelijk opnieuw geijkt moe-
ten worden. “Het kan geen kwaad
om regelmatig te controleren of de
micron die hij aanwijst nog echt een
micron is”, antwoordt Assmann. “Je
kunt dat zelf doen, bijvoorbeeld met
een paar (gekalibreerde) eindmaten.
Of je besteedt het uit aan een gecerti-
ficeerd kalibratielab om het apparaat
te laten ijken.”
De klok wordt overigens niet meer
gemaakt door Johansson, geeft Ass-
mann aan. “Hij was te koop met een
schacht van 30 of 8 mm met aflezing
Precisiebewerking. Hij geeft aan al 55
jaar een Mikrokator met een Johans-
son duizendste klok in gebruik te
hebben. “Ik heb ook nog zo’n ‘rare
meetklok’”, meldt Bert Heijenk,
productmanager meten en GPS van
Stodt. “Je ziet het er niet aan af”,
zegt Peter Denessen (ThyssenKrupp
Aerospace), “maar het is een mooi
product met grote nauwkeurigheid.”
Ed Dorjee (Dorjee Fijnmechanische
Techniek, sinds 1925) vertelt: “Mijn
vader sprak altijd over Johansson
blokjes.” “Ik wist niet dat dat hier
ook gezegd werd”, reageert Assmann.
“Van Amerikanen wist ik het wel. Die
noemen ‘slip gages’ ‘Jo Blocks’, naar
Johansson.”
Eindmaten stapelen
Assmann wijst op een YouTube-video
waar de binnenzijde van een Mikro-
kator wordt getoond. Rob de Haas,
technicus onderwijs- en onderzoeks-
gebonden bij Technische Universiteit
Twente, noemt het een zeer interes-
sant filmpje. “Alleen is mij altijd
geleerd dat je eindmaten nooit met
papier mag schoonvegen, maar met
bijvoorbeeld zeemleer om krassen te
voorkomen.” “Zou kunnen”, reageert
Assmann: “Wij gebruiken altijd een
zacht doekje.” De Haas vervolgt: “Het
stapelen van de eindmaten moesten
wij doen door deze een kwartslag
te draaien ten opzichte van elkaar.”
Volgens Assmann is dat inderdaad dé
methode om eindmaten aan elkaar
te laten plakken. Chris Willemsen,
die bij Carl Zeiss werkt, herinnert
zich zijn Japanse leermeester. “Die
haalde de (vooral keramische) eind-
maten over zijn wenkbrauw. Dit is
echt geen grap! Hij wist hiermee tot
tien 5 mm eindmaatjes op elkaar te
linken in trapvorming met 5 mm
sprong. Ze zaten dan muurvast.”
Opnieuw ijken?
Sorin Gligorie spreekt van een mooi
werkend principe, maar verbaast
zich gekscherend wel over de positie
van de gebruiker bij de Mikrokator
op de foto. “Die positie”, verzekert
Assmann hem, “heb ik puur ingeno-
men om het apparaat goed te kun-
MTL METAAL MAGAZINE MAART 2022 MACHINES EN GEREEDSCHAPPEN 23
Opnieuw in de prijzen
Nobby Assmann heeft opnieuw
een internationale Zeiss
Measuring Award gewonnen. Na
de prijs voor het kleinst geme-
ten component (0,004800 mm3
in 2020), wist hij nu het gladste
oppervlak te bereiken, met een
Ra-waarde van 0,00054 µm en
een Rz-waarde van 0,0031 µm.
Nobby Assmann met een van zijn Mikrokators: “De werking is heel bijzonder.”
22-23_assmann.indd 23 16-02-2022 09:55
