Pagina 21 van: MTL Metaal Magazine 1 – 2022

aldus Iscar, is dat de warmte goed en
snel wordt afgevoerd. PCBN vertoont
hier het beste thermisch gedrag, met
een inzetgebied tot 70 HRc, gevolgd
door keramische wisselplaten die
een inzetgebied kennen van 45 tot
ongeveer 65 HRc. Door de goede ther-
mische eigenschappen en chemische
resistentie, is met de PCBN-gereed-
schappen met hoge snijsnelheden te
draaien, zowel onderbroken als con-
tinue snedes. Eigen testen door Iscar
in het R&D-centrum in Israël wijzen
uit dat de oppervlakteruwheid (Ra-
waarde in µm) bij harddraaien met
PCBN-platen iets boven de ruwheden
van slijpen ligt, zodra men met
hogere voedingen gaat werken. Bij
een lage voeding ligt deze waarde
praktisch gelijk. Wisselplaten met
een wiper leveren bij het fi nishen
een hogere oppervlaktekwaliteit
dan zonder. Naarmate de voeding
toeneemt, wordt dit verschil groter.
Tevens verbetert dan de spaanbe-
heersing doordat de spanen dikker
worden en makkelijker breken.

De strategie
Hoewel harddraaien als droog
verspanen kan, is het gebruik van
koelsmeermiddel aan te raden om
daarmee de spanen sneller af te voe-
ren en tegelijkertijd de warmte van
het werkstuk en het gereedschap.
Koelsmeervloeistoffen hebben in-
vloed op de stabiliteit van het proces.
Volgens De Veer is automatisering,
indien mogelijk, aan te raden. Niet
alleen omwille van de onbemande
uren, maar vooral omwille van de
stabiliteit van het proces, omdat de
machine dan continu in gebruik
blijft en niet tussentijds de tijd krijgt
af te koelen. “Als je het proces kunt
automatiseren, heeft dat de voorkeur
vanwege de nauwkeurigheid.” Tot
slot wijst hij nog op het program-
meren. Omdat de resolutie van een
precisiedraaibank richting de
0,01 µm gaat, is programmeren met
vijf cijfers achter de komma moge-
lijk. “We hebben wel eens proeven
gedaan met drie of vier cijfers achter
de komma, maar dan zie je duidelijk
het verschil.”.

goed meer”, legt hij uit. Daarom
past Hembrug al meer dan 50 jaar
hydrostatische lagers toe, waardoor
de machines tientallen jaren nauw-
keurig blijven. Een alternatief is
blokgeleiding. Ook die zorgt voor een
langdurige nauwkeurigheid. Een van
de weinige machinebouwers die dit
nog toepast, bij freesmachines overi-
gens, is Makino. De Japanse fabrikant
doet dit bij de machines voor het
hardfrezen, voor het bewerken van
60+ materialen. Vollema: “Om hard
te kunnen frezen, heb je een zeer so-
lide en zwaar gegoten machineframe
nodig. De machineconstructie moet
de energie die bij het hardfrezen
vrijkomt, opvangen en opslaan. De
geschraapte blokgeleidingen die Ma-
kino gebruikt, geven deze vibratie-
krachten door.” Daarnaast voorkomt
Makino hiermee dat er overhang
van assen is, zoals machines met
een C-frame en veel 5-assers. Makino
voorziet verder de Nano Slideways op
de X-as van een hydraulisch circuit
om wrijvingen te voorkomen en zo
het ontstaan van warmte tegen te
gaan. Alle onderdelen die warmte
genereren, zijn overigens gekoeld.

De gereedschappen
Behalve dat er aan de machinecon-
structie de nodige eisen worden
gesteld, geldt dat eveneens voor de
gereedschappen en, bij frezen, de
gereedschapshouders, waarmee
hard materiaal bewerkt wordt. CBN
en PCBN is het vereiste substraat
voor de gereedschappen voor het
bewerken van materialen tot 70 HRC
en meer. Het is na diamant en PCB
het hardste materiaal. Verder is het
bestand tegen thermische schokken
en chemisch resistent. PCBN zelf
kent een hardheid van 4500 tot 4900
HV (Vickers), een factor 3 tot 4 hoger
dan hardmetaal. Dit verklaart, zo
legt Hans Martens van Iscar Ne-
derland uit, waarom hardmetalen
gereedschappen niet geschikt zijn
voor harddraaien. Daarnaast is te
harddraaien met keramische wis-
selplaten, al dan niet gecoat. Een van
de kritische vereisten voor de levens-
duur van een harddraaigereedschap,

De ISO CBN wisselplaten van Iscar voor
harddraaibewerkingen.

De nieuwe generatie Iscar HF en HM PCBN
wisselplaten hebben een spaanbreker die de
spaanvorming heel goed beheersbaar maakt.
Met de HM wisselplaten haalt men snede-
dieptes tot 1 mm.

PCBN is het meest geschikte substraat
voor harddraaigereedschappen, aldus Iscar.
Keramische wisselplaten geven ook goede
resultaten, maar dan bij materialen tot
65 HRc.

MTL METAAL MAGAZINE MAART 2022 MACHINES EN GEREEDSCHAPPEN 21

17-18-19-20-21_harddraaien.indd 21 16-02-2022 11:43