Pagina 18 van: Metaal Magazine 8 – 2019

zo’n adaptieve besturing voor de lasermachine ontwik-
keld. De Duitse machinebouwer Kern Mikrotechniek
bouwt er een machine omheen, die in 2020 officieel
gelanceerd wordt. De eigenaar van Kern Mikrotechniek
heeft hiervoor KLM Microlaser opgericht, een nieuw
bedrijf, waarvoor Lightmotif de R&D-tak is geworden. Met
het adaptieve proces wordt 10-50 nm materiaal wegge-
haald, heel precies, zonder dat er warmte in het materiaal
komt of bramen ontstaan. “We kunnen structuren van
minder dan 1 micrometer aanbrengen in bijvoorbeeld
hardmetaal,” aldus Groenendijk. Een van de potentiële
toepassingen is de productie van wisselplaten voor de
verspanende industrie. In het Europees project waarbin-
nen de technologie is ontwikkeld, zat onder andere een
fabrikant van wisselplaten. “Wij halen minimaal dezelfde
kwaliteit maar zijn 60 tot 70 procent sneller en goedko-
per.” Groenendijk ziet nog meer toepassingen, onder an-
dere in de productie van stempels en matrijzen. “Eigenlijk
overal waar hardmetaal voorzien moet worden van heel
fijne structuren.”

Additive manufacturing
Additive manufacturing is heel voorzichtig bezig een voet
tussen de deur te krijgen bij de precisie-industrie. TNO liet
zien dat met AM-technologie gecombineerd met coating
en polijsten, tien jaar geleden al titanium onderdelen
voor spiegelsystemen op satellieten gemaakt konden
worden. Dat ze nog niet worden toegepast, komt doordat
de validatieprocedures lang lopen, maar de technologie
werkt. Een andere ontwikkeling die TNO treffend in kaart
bracht, was de betekenis van generative design, waarbij
algoritmes op basis van een aantal uitgangspunten de
organische vorm voor een onderdeel bepalen. Die kunnen
vervolgens alleen 3D geprint worden. Gewichtsbesparing

ren op sub-micron niveau. Het Duitse 4JET Microtechniek
doet dit bij het bewerken van glas. Het bedrijf uit de buurt
van Aken is wereldwijd actief en zoekt nieuwe business
met het maken van functionele oppervlakken met laser-
licht, zo schetste Klaus Schiffer. Het bedrijf bouwt voor
het structureren van glas speciale machines, waaronder
de Diamond M serie voor het boren en de laserablatie
van glasmaterialen. Eenvoudig is laserboren niet, gaf
Walther Giethaus van Reith Laser aan, dat zich toelegt op
het microbewerken van onder andere metalen onderde-
len. Het grote probleem is volgens hem dat veel factoren
van invloed zijn op de Material Removal Rate (MRR), de
hoeveelheid materiaal die je per eenheid energie (joules)
weghaalt. “Laserboren is van zichzelf een instabiel pro-
ces,” aldus Giethaus over de conclusie die na jarenlang

testen en onderzoeken wordt getrokken. Daarom moet
voor elk materiaal het proces gekarakteriseerd worden. Op
die manier kan Reith Laser het proces beheersen. “De ul-
tieme deal is een adaptieve besturing die tijdens het boren
het proces volgt.” Daar wordt aan gewerkt, zei hij. Door
de ontwikkeling van nieuwe sensoren verwacht men het
proces controleerbaar en daardoor beheersbaar te maken.

Adaptief proces
In feite is dat wat Lightmotif doet. Max Groenendijk, die
na zijn studie aan de UTwente Lightmotif is gestart, heeft

METAAL MAGAZINE / DECEMBER 2019 BEURZEN 18

Programmaleider Frank Linde schetste de kansen die ontstaan als de
Einstein Telescoop in Nederland komt.

De Precisiebeurs wordt steeds internationaler. Voor het eerst was er
een partnerland: Zwitserland.

‘Komende jaren worden meer
dan 180 contracten uitgezet, in
verschillende segmenten’

16-17-18-19_precisiebeurs.indd 18 04-12-19 08:59