Pagina 9 van: Metaal Magazine 8 – 2018

bij de Industrie 4.0 technologieën,”
zegt hij. Dat vraagt wel om een
andere aanpak op een breed terrein
binnen de onderneming. Bedrijven
denken te snel dat het goed komt
zolang ze maar investeren in nieuwe
technologie en R&D. Sociale innova-
tie is minstens zo belangrijk. “Je hebt
echter een ander type medewerker
nodig. Meer software-engineers. En je
ziet niet langer de klassieke hiërar-
chische organisatiestructuur maar
platte, horizontale netwerken. Zelf-
organiserende teams. Scrum, agile,
dat zijn belangrijke componenten.”
Volberda vindt Boessenkool op dit
vlak een voorbeeld. Het management
geeft de medewerkers ruimte om
hun creativiteit te ontplooien. En het
zoekt waar nodig samenwerking met
externe partners. Creativiteit wordt,
zo zegt hij, een van de belangrijkste
skills die je in de maakindustrie van
de toekomst moet hebben. In 2010
stond creativiteit nog op de tiende
plek van de belangrijkste vaardig-
heden waarover medewerkers moe-
ten beschikken; in 2020 zal het op de
derde plaats staan en tegen 2030 zal
creativiteit de belangrijkste vaardig-
heid zijn die een medewerker moet
hebben. Volberda ziet hier wel een
uitdaging voor de industrie. De be-
drijven worstelen met het dilemma
dat medewerkers die ze hebben
eigenlijk niet voldoen aan dat toe-
komstig profiel. De medewerkers die
ze willen hebben, vinden ze echter
niet. “Daarom moet je investeren in
je mensen,” benadrukt hij. “Als je
investeert in het kennisniveau van
je medewerkers, blijkt er nog veel
rek in te zitten en valt er veel winst
te halen. De nieuwe vaardigheden
kun je mensen best aanleren.” Een
dergelijke verandering slaagt alleen
als deze samen gaat met een andere
stijl van leidinggeven. De jury van
de Nederlandse Innovatie Prijs liet
zich op dit punt lovend uit over win-
naar Boessenkool. Het management
fungeert als een coach richting de
medewerkers om nieuwe oplossin-
gen te realiseren en investeert veel
in kennisdelen, zowel intern als met

Vliegwiel van Boessenkool (en partner S4
Energy) om pieken en dalen in het elektrici-
teitsnet op te slaan.

METAAL MAGAZINE ONDERNEMEN 9

4

Servitization

• Kun je je in
onderscheiden

• Haalt waarde naar je
toe

• Voorkomt een
margestrijd

• Verkleint risico op
kopiëren

een derde. Boessenkool innoveert
niet alleen qua technologie met deze
nieuwe producten, maar verandert
ook het verdienmodel. De machines
worden niet verkocht, maar de klan-
ten betalen op basis van de output
die de machine oplevert. Technolo-
gische innovatie en businessmodel
innovatie hebben met elkaar te
maken, aldus professor Henk Volber-
da, directeur van het onderzoeks-
instituut Erasmus Centre for Busi-
ness Innovation van de Erasmus
Universiteit in Rotterdam. “In de hui-
dige machines zitten veel sensoren
die data verzamelen. Hierdoor kun je
denken aan nieuwe businessmodel-
len, zoals predictive maintenance.
Niet alleen producten maken maar
ook hoogwaardige diensten aanbie-
den.” Als je als maakbedrijf deze stap
zet, schuif je hogerop in de keten en
verklein je het risico dat een concur-
rent je product kopieert. Immers een
dienst, gebaseerd op data-analyse,
is veel moeilijker na te maken dan
een product. Uit de Erasmus Concur-
rentie en Innovatie Monitor, die aan
de basis van de Innovatieprijs ligt,
blijkt echter dat het aantal bedrijven
dat met businessinnovatie bezig is,
nog altijd beperkt is. “Een derde zit
nog in de ontkenningsfase,” zegt
Volberda. “Ze zien wel disruptie door
nieuwe technologie, maar blijven
hetzelfde doen.” Een andere groep,
ook ongeveer een derde, houdt het
bestaande model vast en ontwikkelt
gelijktijdig een nieuw verdienmodel.
De rest van de bedrijven wacht af.
Of is bang dat hun bestaande ver-
dienmodel opdroogt als ze met iets
nieuws komen.

Industrie 4.0 biedt kans
De Rotterdamse hoogleraar vindt
het belangrijk voor de Nederlandse
maakindustrie om dit op te pakken.
Anders gezegd: we hebben meer
Boessenkool’s nodig. In Duitsland
gaat de ontwikkeling van Indus-
trie 4.0 momenteel sneller dan in
Nederland. “Terwijl de Nederlandse
maakindustrie met high mix en high
complexity producten heel goed past

08-09-10_verdienmodellen.indd 9 04-12-18 17:07