Boeing heeft met de Dreamliner 787 het aandeel composieten in vliegtuigen voor het eerst
boven de 50 procent gebracht.
De 3D-geprinte motorfiets van APWorks,
een toepassing van Scalmalloy, was eerder
dit jaar op de TechniShow te zien op de stand
van Bender AM.
De Boeing Dreamliner bestaat voor
meer dan de helft uit composieten.
Maar dat betekent niet dat de rol
van andere lichtgewicht materialen
is uitgespeeld. Integendeel: volgens
Amerikaans onderzoeksbureau ID-
TechEX kunnen legeringselementen
als lithium, Beryllium en Scandium
voor een heropleving van alumini-
um zorgen. De betekenis van titaan
in de luchtvaart zal eveneens verder
toenemen.
IDTechEX heeft onlangs een markt-
onderzoek gepubliceerd naar toe-
komstige ontwikkelingen in licht-
gewicht materialen. Onderzoeker
proces. “Composietmaterialen zijn
vandaag de dag redelijk duur per
kilo, maar het uiteindelijke werkstuk
kan nog veel duurder zijn,” zegt
Collins. De oplossing is volgens hem
automatisering. Simpele automati-
sering kan productiekosten van pre-
‘Opleving aluminium
in de luchtvaart?’
3D-printer vezelversterkte
materialen
CEAD in Delft heeft de zelfont-
wikkelde CFAM (Continuous
Fibre Additive Manufacturing)
printtechnologie. Een te printen
thermoplast wordt versterkt met
een continue (koolstof- of glas)
vezel. De 3D-printer kan formaten
tot 4 m x 2 m x 1,5 m printen en is
daarmee voor deze materialen een
van de grootste ter wereld.
De eerste machine wordt ingezet
voor het 3D-printen van matrijzen
voor composietverwerking. De
printtechnologie is ook geschikt
voor het verwerken van thermo-
plasten die al versterkt zijn met
korte vezels. De 3D-printer voegt
daar de continue vezel aan toe.
Zo is een werkstuk lokaal extra te
versterken.
METAAL MAGAZINE TEKST: FRANC COENEN / FOTOGRAFIE: BOEING, FRANC COENEN, FRAUNHOFER IPTPRODUCTIETECHNIEK 16
Richard Collins waarschuwt in een
toelichting dat composieten wel
doorontwikkeld moeten worden om
de koppositie in de vliegtuigindus-
trie te handhaven. “De luchtvaart-
en defensie-industrie tonen een
gezonde groei. Gewichtsbesparing
is hier essentieel. Composieten zijn
de winnaars tot nog toe, maar kun-
nen zij dit vasthouden?” Hij is daar
niet somber over. Er komen nieuwe
composietmaterialen op basis van
biobased harsen. Ook ziet Collins de
nieuwe generatie prepreg materialen
sterker worden. De mechanische
eigenschappen verbeteren verder.
“Composieten hebben hun piek qua
prestaties nog niet bereikt.” Maar
grote knelpunten zijn de hoge pro-
ductiekosten voor het materiaal zelf
en de verwerking. Composieten tot
halffabricaten verwerken is een duur
16-17_veranderingen.indd 16 04-12-18 17:08
