Pagina 27 van: Metaal Magazine 7 – 2020

in het begin 15 verschillende opspangereedschappen, voor
in totaal 47 producten. Kosten: 10.000 dollar in totali-
teit. “En we konden aantonen dat we een klem voor een
meetmachine konden printen met een nauwkeurigheid
van plus of min 0,1 millimeter over een lengte van 1200
centimeter.” Een andere tip voor maakbedrijven die zich
oriënteren op additive manufacturing: geloof niet alles
wat je op internet leest en ziet. “Met name wat in techni-
sche conferenties en video’s wordt verteld”, aldus Schickel
tijdens zijn online presentatie. Additive manufacturing
wordt aantrekkelijker, maar kan nog niet alles vervangen.
Voor de producent van verlichtingsarmaturen voor auto’s
is een hoogwaardige oppervlaktekwaliteit essentieel als
het om optische componenten gaat. Zelfs als je de met
kunststof geprinte onderdelen metalliseert, is de kwaliteit
onvoldoende, is de ervaring bij Varroc. “Geprinte onderde-
len zullen niet de matrijzen gaan vervangen.”

Goede businesscases
Een andere conclusie die hij op basis van zijn ervaring
trekt, is dat de kosten van 3D-printen nog verder omlaag
moeten om ook economisch rendabel te zijn. Toch ziet hij
zeker goede businesscases voor additive manufacturing.
Vervangingsonderdelen bijvoorbeeld, waarvoor je met
digitale magazijnen gaat werken. Of het personaliseren
van producten, wat Mini bijvoorbeeld klanten aanbiedt.
Voor kleinere, minder nauwkeurige onderdelen ziet hij
het 3D-printen van de spuitgietmal opkomen, voor series
tot een paar honderd stuks. Dit ontwikkelt zich. “Maar
wees realistisch, verwacht niet meer dan het proces kan
bieden. Als je het op de juiste manier implementeert, kan

factor wordt.” De Stratasys-topman staat niet alleen met
deze visie. Nu de industrie wereldwijd geconfronteerd is
met de negatieve effecten van globalisering en het opti-
maliseren van voorraden in de hele aanvoerketen, mag je
de komende jaren een tegenbeweging verwachten. Geen
lange, complexe supply chains meer, maar korte, veelal
lokale en regionale aanvoerlijnen. Decentrale productie,
bestempelt Langfeld deze trend. “Additive manufacturing
zal niet alles gaan vervangen, maar het is een betrouw-
baar alternatief als je minder afhankelijk wilt worden van
globale supply chains.”

Distributed manufacturing
Dichter bij huis maakte Lodewijk ter Borg, CEO van Kaak
Group in Terborg, een soortgelijk statement. De fabri-
kant van industriële broodbaklijnen werkt met enkele
partners uit de regio aan een concept voor ‘distributed

manufacturing’. Kaak verkoopt de machines wereldwijd.
In de toekomst wil de groep reserveonderdelen in de
regio van de klant gaan produceren. “De BV Nederland en
Europa moeten over de hele wereld printshops neerzet-
ten om daar spare parts te printen”, aldus Ter Borg. Voor
hem geldt als belangrijkste argument voor deze stap het
terugdringen van CO

2
doordat onderdelen nu vaak over de

halve wereld worden versleept. Hij vindt dat model ecolo-
gisch én economisch niet houdbaar in de toekomst. “Want
overheidsregulering en CO

2
-belasting komen eraan.” Hoe

verder de producten dan ergens vandaan moeten komen,
hoe duurder het wordt. Dat gaat onherroepelijk belemme-
rend werken voor low cost producten uit China en andere
zaken.

Niet alles is te printen
De maakbedrijven zien nog een andere reden waarom
additive manufacturing aan belang gaat winnen, bleek
tijdens een van de sessies van IMTS Spark. Er ontstaat een
aantrekkelijke cross over tussen krimpende volumes in de
productie met een toenemende variatie en het feit dat ad-
ditive manufacturing steeds beter in staat is om kleine tot
middelgrote series te produceren. Additive manufacturing
als productietechnologie die geen gereedschappen nodig
heeft, wordt dan aantrekkelijk, aldus Dylan Schickel,
innovation leader bij Varroc Lighting Systems, een ‘Tier
1’-leverancier aan de wereldwijde automobielindustrie.
Hoewel het bedrijf vandaag de dag met 16 3D-printers al
heel ver is, heeft hij een heel praktische tip voor andere
maakbedrijven om ermee te starten. “Met 3D-printen van
mallen en klemmen.” Elk maakbedrijf heeft ze nodig. En
met eenvoudige CAD-programma’s en standaard FFF-prin-
ters kun je ze maken. Schickel en zijn team ontwikkelden

METAAL MAGAZINE NOVEMBER 2020 PRODUCTIETECHNIEK 27

4

‘Geloof niet alles wat je op internet
leest en ziet’

Mini personaliseert auto’s met 3D-printen. Volgens Dylan Schickel van
toeleverancier van autoverlichtingssystemen Varroc is dat nu al een
goede toepassing. Hij verwacht niet dat op korte termijn goede spuit-
gietmatrijzen geprint zullen worden.

26-27-28-29-30_3dprinten.indd 27 28-10-20 11:06