Pagina 32 van: Metaal Magazine 7 -2015

32 j a a r g a n g 5 3 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 7 – 2 0 1 5 j a a r g a n g 5 3 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 7 – 2 0 1 5 33

De Smart Factory is het vertrekpunt in de richting van kunstmatige intelligentie in de metaal-

productietechniek. Hoe dat uitpakt kan niemand voorspellen, maar de geschiedenis leert ons dat

de snelheid van veranderingen enorm zal zijn. Bovendien zal de verbeterde rekenkracht van

computers de prestaties van ons menselijk brein helemaal doen verbleken.

DOOR: REINOLD TOMBERG

Tijdens de EMO Milano 2015 zullen machine-

en gereedschapfabrikanten ongetwijfeld veel

aandacht vragen voor ontwikkelingen die aan-

geduid worden als ‘Smart Factory’, ‘Industry

4.0’, ‘Factory of the Future’, ‘Industrie 4.0’,

‘Smart Industry’ enzovoort. Niet als het ultieme

eindpunt, maar als een eerste stap richting

kunstmatige intelligentie. Met bovenge-

noemde begrippen wordt aangeduid dat de

huidige besturingssystemen in de nabije toe-

komst gaan verdwijnen en dat daarvoor in de

plaats netwerk-achtige besturingen komen. In

dat netwerk kunnen sensoren en actuatoren

met elkaar communiceren. Dit is mogelijk

omdat je tegenwoordig voor weinig geld elk

afzonderlijk machine-onderdeel al kunt voor-

zien van een eigen, krachtige computer. Dat

betekent dat je locaal kunt werken met een

enorme hoeveelheid data en intelligentie in

machines en toebehoren. Met daarbij enorme

datastromen. Dat is de ‘big data’ waar tegen-

woordig iedereen het over heeft. Smart zal

metaal-ondernemingen dwingen tot grote ver-

anderingen. Denk bijvoorbeeld aan de ingrij-

pende organisatiewijzigingen in metaalbedrij-

ven die we destijds meegemaakt hebben bij de

overgang van conventionele naar CNC-bestu-

ringen. Het is een vierde industriële revolutie.

Van belang voor de toekomst is bovendien dat

smart een eerste stap is op weg naar kunstma-

tige intelligentie. Wikipedia leert ons dat

kunstmatige intelligentie (KI) of artifi ciële in-

telligentie (AI, artifi cial intelligence) een we-

tenschap is, die zich bezighoudt met het creë-

ren van een artefact dat een vorm van intelli-

gentie vertoont. Een artefact is in elk geval

mensenwerk. Dit suggereert dus dat de mens

aan de knoppen zit. Maar als smart al een revo-

lutie is – en dat is het zeker! – dan zal kunstma-

tige intelligentie onze wereld helmaal op de

kop zetten. In het artikel ‘The AI Revolution:

The Road to Superintelligence’ van Tim Urban

wordt het heel treffend omschreven: ‘’This may

shock the shit out of us when it happens’’. Vol-

gens Urban gebeurt dit ongeveer op het mo-

ment dat we ons realiseren dat de kunstmatige

intelligentie niet meer het denkniveau heeft

van de plaatselijke dorpsgek, maar zich kan

meten aan Albert Einstein. Je zou de mensheid

tegen die tijd ook kunnen omschrijven als ach-

terhaalde intelligentie.

Snelheid
Smart en zeker de vervolgstappen naar kunst-

matige intelligentie zullen bijzonder grensver-

leggend zijn. Alleen al de drastische verande-

ringen op zich. Maar wat ons zeker ook drama-

tisch zal verrassen, is de snelheid waarmee die

veranderingen zullen optreden. Al een aantal

jaren geleden maakte blogger Ray Kurzweil in

zijn bijdrage ‘The Law of Accelerating Returns’

duidelijk dat technologische veranderingen

een exponentieel karakter hebben. In de me-

taalwereld is dit goed zichtbaar. Of het precies

exponentieel is daar kun je over twisten, zelfs

een steil omhoog schietende curve heeft wel

eens een rustmomentje, maar duidelijk is wel

dat de veranderingen in de productietechniek

zich in een stroomversnelling bevinden. Vanaf

de jaren zeventig van de vorige eeuw heeft de

CNC-technologie de metaalwereld veroverd.

Met meer ingrijpende veranderingen in de me-

taalbewerking dan de paar honderd jaar daar-

voor. De mogelijkheden van Industrie 4.0 zijn al

duizelingwekkend, kunstmatige intelligentie

– die dankzij het exponentiële veranderings-

snelheid heel dichtbij is – zal ons de adem af-

Smart op weg naar
kunstmatig

Een eigentijdse draaicel met robot. Om een hoog spilrendement te bereiken worden klauwen, gereedschappen en werkstukken automatisch gewisseld. Hier is een mens

met zijn computer nog nodig voor aansturing, ondersteuning en communicatie. De komende jaren zullen dit type cellen eerst veel meer smart worden en vervolgens zal

kunstmatige intelligentie zijn intrede doen. De mens verdwijnt dan van de zijlijn naar de achtergrond (foto: Reinold Tomberg)

32-33_kunstmatigrto.indd 32 14-09-15 12:20