Pagina 10 van: Metaal Magazine 6 – 2021

rechte dacht dat de machine uit was.
Ook zijn relatief veel overtredingen
geconstateerd bij de fysieke afscher-
ming van machines.
Als de Inspectie SZW een boete op-
legt, kan deze minder zwaar worden,
als de werkgever kan aantonen dat
hij inspanningen heeft verricht om
de overtreding in het concrete geval
te voorkomen. Hieronder valt ook
het voldoende inventariseren van
de risico’s, het creëren van noodza-
kelijke randvoorwaarden om veilig
te kunnen werken, het geven van
voldoende instructies en het houden
van adequaat toezicht. Sinds okto-
ber 2020 kan een boete ook minder
zwaar worden, als het bedrijf na de
overtreding passende maatregelen
heeft genomen om soortgelijke over-
tredingen te voorkomen.

Uit de analyses van de arbeidsonge-
vallen in 2020 en de gegevens over de
beheersing van arbeidsrisico’s con-
cludeert de Inspectie dat nog winst
valt te behalen bij het voorkomen
van ongevallen. Zo hadden bedrijven
diverse maatregelen kunnen nemen
die het risico op een ongeval hadden
beperkt. Dat begint al bij een goede
inventarisatie van de gevaren op de
werkvloer en een plan van aanpak
om die te beperken of te vermijden

(de Risico-inventarisatie en -evaluatie
oftewel RI&E). Als het niet moge-
lijk is om maatregelen aan de bron
te nemen, moeten bedrijven hun
risico’s zoveel mogelijk beperken.
Dit kan door een veilige inrichting
van de werkplek en het gebruik van
collectieve of persoonlijke bescher-
mingsmiddelen. De analyses van
ongevallen laten zien dat ook hier
zaken fout gaan. Zo ontbreekt nog re-
gelmatig fysieke afscherming bij ma-
chines of is de afscherming niet goed
afgesteld. In 12% van de gevallen is
de afscherming bewust omzeild.

Reparatie en reiniging
In ruim de helft van de ongevallen
met machines is een boete opgelegd,
blijkt uit een inventarisatie tot eind
april 2021. De meeste overtredingen
hadden hierbij te maken met (de-)
montage, onderhoud, reparatie en
reiniging van arbeidsmiddelen. Vaak
ging het om het niet druk- of span-
ningsloos maken van de machine.
En als dat niet mogelijk bleek, waren
onvoldoende andere maatregelen
genomen om werkzaamheden veilig
uit te kunnen voeren. Dit ligt in lijn
met de analyse van gemelde ongeval-
len, waaruit als oorzaak naar voren
kwam dat de medewerker ten on-

METAAL MAGAZINE NOVEMBER 2021 VEILIG EN DUURZAAM ONDERNEMEN 10

Veiligheid leeft te weinig
Iets meer dan de helft van de ondernemers in Nederland let bij de aan-
schaf van een machine niet op het aspect veiligheid, stelt de Inspectie SZW.
Eenzelfde aantal heeft geen RI&E of heeft het risico machineveiligheid niet
benoemd. Ook neemt drie op de tien ondernemers geen of onvoldoende
maatregelen om risico’s te beheersen. Dit geldt met name voor kleine be-
drijven. Voor risicobeheersing zijn maatregelen aan de bron (bijvoorbeeld
het vervangen van verouderde, onveilige machines) het meest effectief.
Ondernemers zetten bij risicobeheersing vooral in op technische en orga-
nisatorische maatregelen, zoals een veilige inrichting van de werkplekken
van medewerkers.

Vinger kwijt: forse boete
Een 15-jarige jongen is vorig jaar maart tijdens het bedienen van een hy-
draulische pers een vinger kwijtgeraakt. Zijn werkgever, een metaalverwer-
kend bedrijf uit Doetinchem, heeft daarvoor vorige maand een boete van
12.500 euro gekregen, waarvan 5.000 euro voorwaardelijk. De jongen, een
zaterdaghulp die tijdens corona ook doordeweeks werkte, werd aan het
eind van de dag door de voorman gevraagd de industriële pers te bedienen.
Het ging mis, waarschijnlijk omdat de jongen zijn voet nog op het pedaal
had. Hierdoor kwam de volle druk van de pers op zijn linkerwijsvinger
terecht. De vinger bleef achter in zijn werkhandschoen. De rechtbank in
Zwolle acht bewezen dat het bedrijf niet correct is omgegaan met een
15-jarige werknemer. Verder was er onvoldoende toezicht en had de pers
onvoldoende beveiliging. Het bedrijf heeft de pers inmiddels vervangen
door een exemplaar met handbediening. Omdat het bedrijf zijn verant-
woordelijkheid heeft genomen, heeft de rechter een lagere boete opgelegd
dan was geëist.

‘Bedrijven kunnen
diverse maatregelen
nemen om de kans
op een ongeval te
beperken’

08-09-10_bedrijfsongevallen.indd 10 28-10-21 08:31