een geïntegreerde kop voor het
printen van het werkstuk. Met name
de prijsstelling van Optomec is laag:
voor minder dan 250.000 dollar
is een machine leverbaar met een
werkbereik van 860 mm bij 600 mm
bij 610 mm. Een bijzonder concept
op dit vlak is te vinden bij Hybrid
Manufacturing Technologies. Het
Brits-Amerikaanse bedrijf ontwikkel-
de enkele jaren geleden een speciale
laserunit voor het oplassen van poe-
der die voorzien is van een standaard
gereedschapsopname. Het idee is
om bestaande CNC-freesmachines
relatief eenvoudig uit te breiden
naar metaalprintcapaciteit. Enkele
jaren geleden toonde Hamuel, een
kleine speciaalmachinebouwer uit
Duitsland, een vijfassig frees-draai-
centrum met daarin deze unit. Een
bijzondere toepassing is te vinden in
de slijpmachines van ELB, waarin de
verwisselbare koppen gebruikt kun-
nen worden voor zowel de additieve
productie als voor het frezen in de
slijpmachine. De laatste ontwik-
keling van Hybrid Manufacturing
Technologies is de S7 Ambit kop, die
30 procent lichter is dan de eerdere
koppen en nog andere laserbewer-
kingen ondersteunt. Denk daarbij
aan laserboren met een laserspot
van 0,15 mm. Hierdoor wordt een
QCW-laser ingezet met een piekver-
mogen van 15 kW. Het Amerikaanse
3D-Hybrid doet iets soortgelijks. Ook
dit bedrijf heeft een printunit ont-
wikkeld voorzien van een standaard
opname voor in de CNC-machine.
3D-Hybrid biedt echter drie verschil-
lende AM-technieken aan: naast de
laser (poeder) en lassen (Arc) is er nog
de optie om Cold Spray technologie
in te zetten. Bij deze laatste wordt
de energie om het metaalpoeder te
smelten gehaald uit de kinetische
energie. Een bijzondere combinatie
is nog Wire + Powder, waarbij men
een eigen legering kan samenstellen.
Voor- en nadelen
De voordelen van Directed Energy
Deposition liggen met name op
het vlak van de hoeveelheid me-
taal die in een bepaald tijdsbestek
kan worden opgebouwd. Bij DED
ligt dit aanzienlijk hoger dan bij
de laserpoederbed-systemen, waar
doorgaans de aandacht naar uit gaat.
3D-Hybrid kan bijvoorbeeld met Cold
Spray tot 2,5 kilogram metaalpoeder
per uur verwerken. Zet dit af tegen
het gemiddeld bouwvolume van een
poederbedprinter, ongeveer
100 gram materiaal per uur. Een
tweede voordeel heeft met de ma-
teriaalkosten te maken. Systemen
die met lasdraad werken, hebben de
laagste materiaalkosten. Lasdraad
is in veel legeringen tegen relatief
lage prijzen beschikbaar. Hetzelfde
geldt voor de poeders. Dit zijn andere
De AM-technologie van 3D-Hybrid op een Takuma CNC-freesmachine.
METAAL MAGAZINE / OKTOBER 2019 PRODUCTIETECHNIEK 35
4
‘Snellere opbouw,
tegen laagste
materiaalkosten’
De Okuma Laser EX lijn is de hybride lijn van de Japanse machinebouwer. Op deze behuizing
voor een vliegtuigmotor zijn extra features additief aangebracht.
34-35-36-37_hybrideam.indd 35 27-09-19 13:33
