Pagina 33 van: Metaal Magazine 6 – 2019

het proces zit, zoals reserve-onderde-
len. “Type 3 zijn de echt interessante
producten, omdat je in levenscyclus-
functies gaat denken. Deze toepassin-
gen bieden de meeste meerwaarde,

maar zijn ook het moeilijkst te
vinden,” aldus Frederik Klöckner van
KEX, die momenteel met name in de
lucht- en ruimtevaart type 3-voor-
beelden ziet. Dat zijn bijvoorbeeld
warmtewisselaars waar AM zorgt
voor méér oppervlak zonder dat de
warmtewisselaar groter wordt of de
manifolds. “Hydraulische manifolds
zijn een typische toepassing.”

‘Wees bewust van risico’s’
Stewart Lane combineert zijn baan
als general manager bij Renishaw
met het voorzitterschap van het AM
Comité van Cecimo. De Europese
koepelorganisatie voor fabrikanten
van werktuigmachines wil met dit
comité beslissers en beleidsmakers
in Europa doordringen van de rol die
additive manufacturing gaat spelen.
Lane stelt dat producenten van ma-
nifolds, als een van de sectoren, zich
goed bewust moeten zijn hoe disrup-
tief additive manufacturing kan zijn.
Hij noemt manifolds voor hydrauli-
sche installaties en warmtewisselaars
twee typische voorbeeldproducten.
“Bedrijven in deze sectoren moeten
zich realiseren dat ze hun concur-
rentievoorsprong kunnen kwijtraken
aan anderen, die een innovatievere
manier van produceren hebben
gevonden.”.

niet,” voegt Röwe er nog aan toe,
tijdens de afsluiting van het Next-
GenAM-project, waar het manifold
werd gepresenteerd. “Hoe meer
functies we integreren, hoe beter in
de inbouw en hoe makkelijker in
het onderhoud.” In zo’n hydraulisch
ventielblok komen deze functies al-
lemaal samen.

AMG: nieuwe designfilosofie
Ook Mercedes-dochter AMG expe-
rimenteert in sportwagens met
3D geprinte verdelerblokken voor
de hydraulische installaties, zoals
in de AMG One. Uwe Renz, hoofd
ontwikkeling bij AMG, ziet voor de
auto-industrie dezelfde voordelen als
voor de vliegtuigbouwer: gewichts-
besparing en minder assemblagetijd.
Er is nog één punt dat misschien
nog belangrijker kan worden: ad-
ditive manufacturing maakt nieuwe
designs mogelijk. Renz: “We kunnen
kleinere manifolds bouwen en daar-
door compactere hydraulische instal-
laties. Hierdoor kunnen we andere
ruimten in een auto gaan gebruiken
om deze onderdelen te plaatsen, wat
nieuwe designmogelijkheden biedt.”
Daarnaast verkleint het 3D metaal-
printen van dit soort onderdelen
de onderhoudskosten gedurende de
levensduur. Omdat geen gaten meer
dichtgelast hoeven te worden, is het
risico op lekkages van zo’n ventiel-
blok aanzienlijk kleiner, zo niet uit-
gesloten. Renz noemt Form Follows
Functions het nieuwe adagium voor
constructeurs. AMG wil steeds meer
gaan ontwerpen volgens dit principe.
Dat zal tot extra gewichtsbesparing
leiden.

‘Manifold typisch AM-product’
Bij het Duitse kennisplatform KEX in
Aken deelt men dit soort AM-toepas-
singen in categorie 3 in: producten
waarvoor 3D metaalprinten interes-
sant is, omdat men bij het ontwerp
vanuit functies kan gaan denken.
Type 1 noemt KEX de producten
waarbij 3D printen direct voordeel
biedt, bijvoorbeeld door personalisa-
tie van implantaten. Type 2 zijn de
toepassingen waarbij het voordeel in

Consortium
In internationaal verband werkt
momenteel een consortium met
daarin onder andere Rolls Royce
Marine, BP, Total, Siemens en ook
Aidro Hydraulics en het Belgische
kennisinstituut Ocas aan zowel
richtlijnen voor 3D metaalprin-
ten voor de olie- en gasindustrie,
alsmede aan het identificeren van
geschikte onderdelen. Het Joint
Innovation Programs (JIPs) wordt
vanuit Europa gesteund en moet
een aantal demonstrators opleve-
ren.

Krijgt de AMG One straks 3D geprinte hy-
drauliekcomponenten aan boord?

AMG test momenteel dit 3D geprint manifold in een van de sportwagens. Op de achtergrond
links het exemplaar zoals dat nu verspanend wordt geproduceerd.

METAAL MAGAZINE / OKTOBER 2019 PRODUCTIETECHNIEK 33

Het 3D geprinte manifold van Airbus (links) weegt 60 procent minder dan het klassiek gefreesde en geboorde verdelerblok (rechts).

32-33_manifolds.indd 33 27-09-19 13:31