Pagina 40 van: Metaal Magazine 6 – 2015
40 j a a r g a n g 5 3 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 6 – 2 0 1 5
In theorie kan de kennis van legeringselementen
gebruikt worden voor het kiezen van de juiste
snijgereedschappen en -voorwaarden. Deze leveren
een voorspelbare slijtage-indicatie en een goede
productiviteit op. In de werkelijkheid verloopt het
echter vaak anders. Seco heeft vijf materiaal-
eigenschappen onderzocht en deze samen gevoegd in
een analysesyteem voor verspaanbaarheid. Dit kan
een hulpmiddel zijn voor het verhogen van de
productiviteit
De combinatie van een opgegeven snijgereed-
schap en de bewerkingsparameters zijn vaak
onbevredigend. Dit komt door de variatie in de
samenstelling van het werkstukmateriaal. Er
bestaat een zekere tolerantie voor de elemen-
ten waaruit dit materiaal is samengesteld. Om
dit vast te stellen heeft Seco een reeks monsters
van onbewerkt materiaal, qua benaming alle-
maal hetzelfde werkstukmateriaal, onderzocht
en vijf eigenschappen ervan gemeten alvorens
het materiaal te bewerken. Sommige eigen-
schappen waren hetzelfde in de materiaalmon-
sters, maar er waren ook grote verschillen te
zien. Wanneer de basiseigenschappen tussen
de werkstukken verschillen, zal het snijgereed-
schap zich ook verschillend gedragen en kan de
productiviteit afnemen.
Alle werkstukmaterialen bezitten vijf elemen-
taire fysische eigenschappen op verschillende
niveaus. Deze eigenschappen zijn: het abrasieve
karakter van het materiaal, hardheid, thermi-
sche geleidbaarheid, de neiging tot adhesie en
rekbaarheid en oppervlakteharding. De ver-
houding tussen de verschillende eigenschappen
in een bepaald werkstukmateriaal bepaalt in
hoge mate de verspaanbaarheid ervan. Na on-
derzoek van de vijf genoemde materiaaleigen-
schappen heeft Seco een analysesysteem voor
verspaanbaarheid opgesteld. Het systeem be-
schrijft het werkstukmateriaal niet als slecht of
goed, maar laat zien hoe verschillende combi-
naties van eigenschappen de interactie tussen
werkstuk en snijkant kunnen veranderen.
Het koolstofgehalte of een analyse van de
hardheidsverdeling levert informatie op over
het abrasief karakter. Het meten van de spaan-
rek in het breekpunt van de spaan maakt kwan-
titatieve meting van de neiging tot adhesie
mogelijk. Daarnaast levert een formule waar-
mee een verband wordt gelegd tussen de trek-
sterkte en de reksterkte van het materiaal ener-
zijds en de reksterkte van een referentiemateri-
aal anderzijds, een maatstaf op voor de opper-
vlakteharding. De punten die de gegevens over
eigenschappen voorstellen, worden uitgezet op
een vijfpuntig rooster of pentagram. Het door
de gegevenspunten omsloten gebied levert een
grafische weergave op van de som van de ge-
neigdheid voor verspaning van het materiaal.
Wanneer de vijf afzonderlijke gegevenspunten
met elkaar verbonden worden, ontstaat een
vijfzijdige veelhoek binnen de begrenzing van
het pentagram. Naast het weergeven van de
mix van eigenschappen van een bepaald werk-
stukmateriaal, verstrekt het systeem ook richt-
lijnen voor elk van de vijf basiseigenschappen
afzonderlijk. Deze richtlijnen hebben betrek-
king op het voorgestelde snijmateriaal, de geo-
metrie en de snijvoorwaarden. Het systeem
beschrijft ook typische gereedschapslijtagepa-
tronen. De neiging van een materiaal tot adhe-
sie bijvoorbeeld, vraagt om taaie gereedschaps-
substraten met harde bekledingen, scherpe
snijkantradiussen en grote spaanhoeken, met
snijvoorwaarden die gericht zijn op tempera-
tuurregeling.
Vijfhoek verspaning
t e c h n i s c h n i e u w s DOOR: PAtRicK De VOs
Met behulp van het analysesysteem kunnen de
meest geschikte gereedschappen gekozen worden
Naast het weergeven van de mix van eigenschappen verstrekt het
systeem ook richtlijnen voor elk van de vijf basiseigenschappen
afzonderlijk zoals bijvoorbeeld adhesie en rekbaarheid
Het materiaalanalysesysteem levert een vijfpuntig pentagram die de eigenschappen en de verspaanbaarheid
van het materiaal toont (Illustraties: Seco)
40_tn3.indd 40 22-06-15 14:56