wat gebeuren, want met die kennis is
het de afgelopen jaren flink achter-
uitgegaan. Hij wijst erop dat het
gieterijcentrum van een instituut als
TNO 35 jaar geleden al gesloten is.
In België is het niet veel beter
ge steld. In een soortgelijk kennis-
centrum in Gent neemt het aantal
gietingenieurs af.
Gietsimulatie
Gelukkig hoeft kennis niet uitslui-
tend bij mensen te zitten, geeft hij
aan. Een goed en betaalbaar soft-
wareprogramma voor gietsimulatie,
zoals de Lautus Gietbaarheidstester
(zie kader), kan uitkomst bieden.
Zo is de gietbaarheid van gietwerk
al in de ontwerpfase te testen.
“Het kan een goede ondersteuning
zijn voor constructeurs om het
gietproces in goede banen te leiden”,
vindt Kastelein. Dat is in zijn ogen
nodig, want gieten is een specialis-
me. Zo moet de gietvorm zo ontwor-
pen zijn, dat gietgallen (slinkholtes
of porositeiten) niet voorkomen. Die
ontstaan in de gietstukken, als het
metaal door afkoeling in de gietvorm
krimpt. Krimpen gebeurt natuurlijk
altijd, maar de mate waarin varieert.
Zo kan bij aluminium een krimp
optreden van 6 tot 7%. Een andere
valkuil is dat het vloeibare metaal
op een turbulente manier door de
gietvorm loopt. Daardoor kunnen
luchtbellen ingesloten raken. Die zor-
gen ervoor dat het gietstuk zwakke
plekken krijgt.
Massaproductie van gietstukken wordt vaak
uitbesteed in Azië.
Simulatie geeft inzicht in het gedrag van vloeibaar metaal in de gietvorm.
Kennis ontsluiten
Deze problemen kunnen in zijn ogen
voorkomen worden, door kennis te
hebben van het gieten. Daarbij is met
name de manier waarop de gietvorm
is vormgegeven van belang. Maar ook
de temperatuur van het metaal en de
snelheid van het gieten spelen een
rol. Hoe hoger de temperatuur, hoe
langer het metaal vloeibaar blijft en
hoe langzamer het in de gietvorm
kan worden gegoten. Een factor die
daarbij ook een rol speelt, is welk
metaal of welke legering gebruikt
wordt.
Lang niet iedere constructeur,
ontwerper of gieter heeft voldoende
kennis van deze factoren en de
samenhang daartussen. Daarom gaat
het gieten regelmatig mis of begint
men er sowieso maar niet aan, om
Alternatieve software
Constructeurs hebben vaak
weinig kennis van het gietproces,
waardoor er defecten kunnen
optreden aan gietstukken, stelt
Kastelein. “Anderzijds zijn de
gieterijen vaak terughoudend om
hun vakkennis prijs te geven zo-
lang een order nog niet bevestigd
is.” Om de communicatie tussen
ontwerpers en gietspecialisten
te verbeteren, is software om
gietprocessen te simuleren een
goede oplossing. De ervaring leert
echter dat deze software vaak
duur is en specifieke training
vereist, waarvoor ook een forse in-
vestering nodig is, weet Kastelein.
Lautus Castings en zijn partners
hebben voor de bestaande soft-
warepakketten daarom een alter-
natief ontwikkeld op basis van
praktijkervaringen in de vorm
van de Lautus Gietbaarheidstester.
METAAL MAGAZINE SEPTEMBER 2021 MACHINES EN GEREEDSCHAPPEN 45
4
44-45-46_lautus.indd 45 13-09-21 15:44
