Pagina 44 van: Metaal Magazine 4 – 2016

44 j a a r g a n g 5 3 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 5 – 2 0 1 6

Lasertracker maakt robot nauwkeuriger
Een ander thema dat op HxGN Live veelvuldig aan bod kwam, is de inzet van lasertrackers om

de nauwkeurigheid van robots te verhogen. Kenmerkend voor robots is dat ze een hele hoge

repeteernauwkeurigheid hebben, maar dat de positioneernauwkeurigheid gering is. Dit laat-

ste kan met een Leica Absolute tracker verbeterd worden. Een Leica Absolute tracker zorgt

ervoor dat de robot met een positioneernauwkeurigheid van 0,1 kan werken. Een van de toe-

passingen is te vinden bij de Duitse toeleverancier aan Airbus, Premium Aerotec. Hier wordt

de robot met lasertracker ingezet om composietonderdelen van de fuselage te monteren. Een

tweede toepassing is te vinden in het prototype van MegaRob, een groot freessysteem dat

een aantal Europese partijen waaronder Hexagon heeft ontwikkeld voor het CNC-frezen van

grote objecten, tot 20 m lengte. De robot is bevestigd aan een bovenloopkraan die op een 20

m lang, 6 m breed en 5 m hoge portaalconstructie is bevestigd. Duizend keer per seconde con-

troleert de lasertracker de positie van de freesspindel aan de robotarm en vergelijkt deze met

de positie die in het programma is ingegeven. Dichtbij de spindel zijn meerdere T-Mac senso-

ren geplaatst om de signalen van de lasertracker te weerkaatsen. Correcties worden met een

frequentie van 1 kHz real-time verwerkt door

de robotbesturing. Daarmee verbetert de posi-

tioneernauwkeurigheid van de robot met een

factor 10. Voor veel freestoepassingen is de be-

reikte nauwkeurigheid van 0,1 mm voldoende,

terwijl de investeringen in de totale opstelling

veel geringer zijn dan in een CNC-freesmachine

met een bereik van 20 m. Daarnaast is de robot

flexibeler doordat eenvoudig andere gereed-

schappen dan de spindel aan de robotarm be-

vestigd kunnen worden. Hexagon richt zich met

deze oplossing op bewerkingen die een nauw-

keurigheid van 50 tot 100 µm vergen.

Op het technologie-event werd een demo opstelling

getoond om te laten zien hoe met algoritmen

onnauwkeurigheden in de positie van de robot

realtime worden gecompenseerd

HxGN Live is het jaarlijkse technologie event van Hexagon, dit keer voor het eerst in Anaheim (California). Hier

presenteerden zich behalve Hexagon Manufacturing Intelligence ook de andere divisies van het concern

dit jaar door zo’n 3.500 deelnemers werd be-

zocht. Hanke zegt dat de insteek vooral gericht

is op de integratie van het thema kwaliteit in de

productieomgeving. Meten blijft in het DNA

van Hexagon, maar nieuwe ontwikkelingen zijn

erop gericht om de meetdata meer en effectie-

ver te benutten in zowel de design- als produc-

tieprocessen. “Als er een feedback loop komt

tussen inspectie en de productie, kunnen we

first part right produceren.” Het tijdperk waarin

geproduceerd werd en daarna gemeten werd

om te bepalen of de stukken aan de kwaliteits-

eisen voldeden, is voorbij. In de toekomst, zo

voorspelde Norbert Hanke in zijn keynotele-

zing, zal inspectie plaatsvinden op het moment

van productie. Uiteindelijk wil Hexagon, waar-

toe ook de software van Vero behoort (CAD-

CAM), de meetdata zelfs gebruiken om het

ontwerpproces te verbeteren. Nogmaals Nor-

bert Hanke: “80% van afkeur in de productie

komt door verkeerde keuzes in het ontwerp-

proces.”

Nascar raceauto’s
Een onderneming die daarin al een eind op

weg is, is Hendrick Motorsport. Het bedrijf

heeft liefst drie teams in de Amerikaanse Nascar

racewereld en ontwikkelt en bouwt daarnaast

voor andere teams in deze populaire Ameri-

kaanse autosportcompetitie. Hendrick Motor-

sport gebruikt een groot aantal scanners van

Leica voor de meest uiteenlopende toepassin-

gen. Een hiervan is het scannen van de totale

raceauto. Deze data combineert men vervol-

gens in een simulatieprogramma met de data

van windtunneltesten. Doug Duchardt, vice

president van Hendrick Motorsport: “Zo vinden

we de hotspots waar we de downforces van de

auto kunnen verbeteren. Meettechnologie

wordt dus gebruikt zowel voor kwaliteitscon-

trole als productontwikkeling.” Een andere

partner van Hexagon is Caron Engineering, dat

software ontwikkelt voor CNC-machines. Het

nieuwste systeem is Autocomp, dat gekoppeld

is aan het meetsysteem (bijvoorbeeld een

CMM) en de besturing van de frees- of draaima-

chine. Detecteert het meetsysteem dat de

nauwkeurigheid vermindert, berekent de soft-

ware van Caron Engineering automatisch hoe-

veel offset nodig is om weer binnen de vooraf

vastgestelde limieten te komen. Met dit sy-

steem kan men zelfs de slijtage aan het gereed-

schap bewaken en hiervoor ofwel real-time

compenseren of ingrijpen in het CNC-pro-

gramma en de inzet van een zustergereedschap

afdwingen. <<<

42-43-44_hexagonfc.indd 44 25-08-16 08:12