Pagina 36 van: Metaal Magazine 4 – 2016
j a a r g a n g 5 4 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 5 – 2 0 1 6 3736 j a a r g a n g 5 4 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 5 – 2 0 1 6
Vast of mobiel, taster of scanner, arm of tracker. Dat
zijn de keuzes waarvoor metaalbedrijven staan die
hun producten nauwgezet willen in- en nameten. Bij
lasfabrikant AWL volgt de R&D-afdeling de
ontwikkelingen op de voet en beoordeelt welk
systeem op welk moment de investering waard is. Met
de mobiele Romer SI meetarm met 3D scanner van
Hexagon zijn de meettechnici in elk geval tevreden.
DOOR: MARJOLEIN ROGGEN
Elke autostoel is anders. Iedere fabrikant heeft
voor elk model verschillende stoelen voor de be-
stuurder, passagier en achterbank. En soms kun je
ook nog voor één model verschillende typen ver-
wachten. Onder de zachte bekleding schuilt een
even grote variatie aan gelaste stalen frames. Het
is vooral deze tak van sport die AWL tot in de
perfectie wil uitvoeren. Net als andere onderde-
len voor de automobielindustrie, de bouw en
speciale projecten, worden deze stoelframes met
boog- en laserlasrobots aan elkaar gelast.
Meetkamer
Niet alleen het lassen zelf moet voldoen aan de
hoogste eisen, ook de controle op de mallen,
prototypes van eindproducten en de productie-
middelen is scherp. Want elke afwijking van de
specificaties, betekent een enorme kostenpost.
Vandaar dat het Harderwijkse bedrijf over een
aparte meetkamer beschikt. Hier worden
hoofdzakelijk de nieuwe mallen ingemeten die
op basisplaten, met in eigen huis gefreesde
gaten, worden gemonteerd. Ook eindproduc-
ten en de eigen apparatuur komen regelmatig
langs voor controle. “Alles waaraan we twijfe-
len of het wel klopt, meten we na”, aldus meet-
technicus Johan Keijzer. De metingen worden
naast het ontwerp gelegd en bij de geringste
afwijkingen wordt de mal bijgesteld, het pro-
duct opnieuw gelast of de apparatuur opnieuw
gekalibreerd. “Net zolang tot het goed is”, ver-
zekert zijn collega meettechnicus Stefan van
der Wal.
Voor en tegens
Voor het meten van componenten zijn uiteen-
lopende technieken en apparatuur voorhan-
den. Welke techniek of apparaat het meest
geschikt is, hangt af van talrijke factoren zoals
de seriegrootte, de afmetingen, de dikte van
het materiaal, de complexiteit, de vereiste
nauwkeurigheid of snelheid. Ieder meetinstru-
ment heeft zijn voor en tegens. Tegen de ach-
termuur van de moderne meetkamer staat de
meetbank. Deze computergestuurde machine
is vooral geschikt voor zeer nauwkeurige me-
tingen aan grotere series. De taster – de meet-
probe die om de paar centimeter het oppervlak
aftast en van elk meetpunt de X-,Y- en Z-coor-
dinaten vastlegt -, is stevig verankerd aan de
machine. Ook het meetobject kan na de mon-
tage op de brug geen kant op. Geen ander ap-
paraat evenaart deze nauwkeurigheid, zo ver-
zekeren de experts, maar tegelijk is zo’n ro-
buuste meetbank nogal statisch en zijn com-
plexere geometrische vormen een hele opgave.
Bovendien zijn de afmetingen van de produc-
ten beperkt tot 2.700 mm. Voor AWL is dat
geen probleem maar voor fabrikanten van he-
likopters of Formule 1 bolides wel. Daar komt
nog bij dat de meetbanken aan de grond gena-
geld staan, waardoor ze niet op de werkvloer
ingezet kunnen worden.
Mobiele meetarm
In al die situaties is een mobiel apparaat veel
handiger. Sinds vijf jaar beschikt AWL over twee
Faro meetarmen. Op dit moment staat een van
de armen midden in de productiehal. Dit om de
afsteekmal voor een rugleuning in te meten en
de maatvoering van het product te controleren.
Deze mal is een kopie van een mal van de klant,
die Keijzer met de nodige moeite op de juiste
manier heeft ingesteld. Nu deze eerste afsteek-
mal eenmaal goed is afgesteld en de juiste
maatvoering in het CAD-programma is inge-
voerd, is het inmeten van het tweede exem-
plaar eigenlijk een fluitje van een cent: het af-
stellen van de mal kan worden overgeslagen.
De afsteekmal met oplegpunten wordt op de
basisplaat van een ingenieuze sandwichcon-
structie gemonteerd. Door de deksel te sluiten,
is de druk op het product overal gelijk. De
meetarm tast via de gaten in de deksel de mal
af om te bepalen of deze precies in het midden
zit. Vervolgens wordt met de meetarm bepaald
Meetsysteem
per moment bepalen
Meettechnicus Johan Keijzer: “Alles waaraan we twijfelen of het wel klopt, meten we na.” (foto’s: AWL)
36-37-38_awlmr.indd 36 25-08-16 08:09