Pagina 35 van: Metaal Magazine 4 -2015

j a a r g a n g 5 3 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 4 – 2 0 1 5 35

F O R U M D I S C U S S I E F P T – V I M A G

Exotisch
De huidige toepassingen van additive manufac-

turing maken duidelijk dat er vaak en veelvul-

dig wordt gewerkt met meer exotische materi-

alen. Het gaat daarbij veelal om materialen die

moeilijk te verspanen zijn. Additive manufactu-

ring biedt dan uitkomst. En zolang exotisch on-

losmakelijk verbonden is met een hoge materi-

aalprijs, is de inzet van een dure machine ge-

rechtvaardigd. Klopt het dat AM bij uitstek

wordt ingezet voor exotische materialen? “Er is

meer dan exotische materialen”, aldus Philippe

Reinders Folmer. “Dat type materialen wordt

natuurlijk vaak getoond, omdat ze zo exotisch

zijn. Maar in de praktijk wordt er gewerkt met

een veel grotere variëteit aan materialen, waar-

bij het vaak om heel gewone gaat.” “Het zit ‘m

vaak ook in de toepassing”, aldus Henny ten

Pas. “Titanium bijvoorbeeld wordt veel toege-

past in de ruimtevaart en medische wereld. Dan

wordt alleen vergeten dat er ook een hele

grote wereld van toepassingen is waar gewerkt

wordt met gewone materialen.” Niek Dijks-

hoorn vult aan over de relatie met dure machi-

nes: “Of je nou giet, last of een andere bewer-

kingstechniek hanteert, wanneer je de techniek

niet beheerst, treedt er scheurvorming op. Dat

geldt ook voor AM, al dan niet in combinatie

met exotische materialen. Het ontwerp en de

machines moeten zijn afgestemd op het pro-

duct en de bewerkingstechniek die je kiest.”

Levertijden
AM en 3D-printen wordt ook wel genoemd als

mogelijkheid om de leveringsketen te verkor-

ten. Klopt die stelling? Joop Onnekink: “Snel-

heid is maar een relatief begrip. Uiteraard moet

het te leveren product als eerste ontworpen zijn

voor AM. Er speelt echter meer: de inrichting van

het productieproces bijvoorbeeld. Gaat dat in-

derdaad sneller met additive manufacturing?

Soms blijkt dat het verstandiger is om op ver-

schillende machines en met verschillende bewer-

kingstechnieken te produceren.” Jan Floor van

Egmond vult aan: “Doorlooptijdverkorting be-

reik je met name door te kijken naar het volle-

dige proces van ontwerp tot productie. Sneller

produceren, maar veel langer ontwerpen of na-

bewerken, leidt uiteindelijk niet tot tijdwinst.

Daar zul je altijd goed op moeten letten. En

daarnaast spelen uiteindelijk ook de kosten een

rol. Neem gieten: zes weken gieten of drie

dagen 3D-printen. Waar kies je voor? Op voor-

hand kan niet worden gezegd wat beter betaal-

baar is.” Henny ten Pas: “En dan nog: een kor-

tere time-to-market kan soms goud waard zijn.”

Productietechnieken zoals additive manufactu-

ring kunnen niet los worden gezien van vak-

beurzen. Daar kunnen gebruikers vaak voor de

eerste keer daadwerkelijk kennismaken met

nieuwe productietechnologie. In Nederland zijn

de Techni-Show en ESEF de paradepaardjes.

Beide beurzen willen additive manufacturing

tijdens de komende editie nadrukkelijk onder

de aandacht gaan brengen. Daarbij wordt ook

over de grens van de techniek zelf gekeken.

Hoe zit het met ketenintegratie? Welke kennis

en kunde is er nodig om AM tot een succes te

maken? Ook deze vragen zullen tijdens de vak-

beurzen aan de orde komen. Momenteel wordt

nagedacht over de manier waarop dat kan wor-

den gedaan. <<<

Reservedelen: droom of werkelijkheid?
Een veelbesproken toepassingsgebied van additive manufacturing is de productie van reserve-

delen. Zou het niet ideaal zijn wanneer deze in no-time kunnen worden vervaardigd? Niet

meer wachten op aflevering, geen onnodige voorraad: alle ingrediënten voor succes lijken

aanwezig. Toch lukt het nog niet echt. De mogelijkheid om reservedelen te vervaardigen

bestaat, maar de kwaliteit, printsnelheid, beschikbare materialen en daarmee de kostprijs vor-

men een drempel voor een grootschalige doorbraak. Ervaren de deelnemers aan de forumdis-

cussie die ook zo? Joop Onnekink: “De combinatie AM en reservedelen kan alleen succesvol

zijn als er al bij het eerste ontwerp rekening is gehouden met deze productietechniek. Wordt

aan die voorwaarde voldaan, dan kan AM ook voor de productie van reservedelen worden

ingezet?” Jan Floor van Egmond: “Zover zijn we voorlopig nog niet. Met het in huis hebben

van de kennis die nodig is om een product te maken, is de eerste stap pas gezet. Vervolgens

moet nog aan een groot aantal randvoorwaarden worden voldaan. Niet voor niets zijn veel

partijen momenteel bezig om zo snel mogelijk kennis en ervaring op dit terrein op te bou-

wen.” Bas Koomen: “Er zijn inderdaad meer aspecten mee gemoeid dan alleen het ontwerp.

Ik neem altijd een kapot onderdeel van een koffiemachine als voorbeeld. Je kunt dat onder-

deel alleen zelf 3D-printen als het origineel dat ook was. Vergeet daarbij niet dat het water

dat het onderdeel passeert, in de koffie terechtkomt. Dat heeft gevolgen voor onder andere

het materiaal dat wordt gebruikt en de afwerking van het onderdeel.”

Willem Verhoef (rechts):

“Met AM komen vormen binnen handbereik die met andere technieken niet mogelijk zijn”

30-31-32-33_vimag.indd 35 20-04-15 16:06