Pagina 17 van: Metaal Magazine 3 – 2019

minder assemblagetijd. Verder is er
een kortere time-to-market, produc-
tie on demand en dus een eenvou-
diger voorraadbeleid (want geen
voorraad meer) en een eenvoudiger
supply chain. Hij concludeerde dat
onder de juiste condities, additive
manufacturing winstgevend kan zijn
bij het produceren van series van

meer dan honderdduizend stuks. De
integratie van complexe functionele
delen en een functioneel geoptimali-
seerd ontwerp zijn hierbij de sleutel.
Daarnaast is betrokkenheid van
het management, R&D, productie,
inkoop en sales van belang voor het
welslagen van dergelijke condities.

Vanuit de medewerkers
Arlette van der Veer ging hier speci-
fiek op in. Zij is naast aeronautical
engineer ook innovation manager
in een speciaal Radical Innovation

1,20 euro tegen de tienduizend stuks.
Bij de kabelklem lag het omslagpunt
op 38 cent en bijna vijftig stuks als
3D printen wordt vergeleken met
het spuitgieten van twee losse delen
die later geassembleerd moeten
worden. Maar als functionele kosten
(zoals die assemblagekosten) worden
meegewogen, ligt het omslagpunt

ineens op vijftigduizend stuks en een
kostprijs van 22 cent. Dat maakt dat
serieproductie in dit geval een stuk
dichterbij komt.

Vrijere vormen
Klauss gaf aan dat wanneer speciaal
voor 3D wordt ontworpen (dus niet
meer dat een onderdeel dat op de
conventionele manier is geprodu-
ceerd, wordt ‘nagemaakt’) veel meer
voordelen te behalen zijn. Denk aan
lichtere onderdelen met een vrijere
vorm en verbeterde functie met

manier geproduceerde delen worden
vervangen door slechts zestien 3D ge-
printe delen. Hier kon 40 procent op
gewicht bespaard worden en meer
dan 60 procent op kosten.

Kostprijsvergelijking
Bij AM is in tegenstelling tot bij ande-
re technieken de kostprijs onafhan-
kelijker geworden van de complexi-
teit van het onderdeel, gaf Klauss
aan. Die prijs is eveneens onafhanke-
lijker geworden van de seriegrootte.
Wel is de prijs van 3D geprinte
onderdelen sterk afhankelijk van
het volume van het onderdeel. Dat
maakt dat relatief kleine (vuistgrote)
en relatief complexe onderdelen in
relatief grotere series geprint zullen
worden dan grotere, simpele onder-
delen. Om te kijken of 3D printen
een volwaardige optie is voor massa-
productie vergeleek Klauss de opties
3D printen (HP Multi Jet Fusion) met
spuitgieten. Al was hij zelf de eerste
om toe te geven dat die vergelijking
niet helemaal opgaat, ook omdat
bij spuitgieten vooraf al veel kosten
gemaakt moeten worden voor de ma-
trijs. Het ging om een bekerhouder
van 126x128x30 mm, een bevestiging
van 30×35-65 mm, een tandrad van
40x40x6,5 mm en een kabelklem van
20×21-6,6 mm. Bij het spuitgieten
ging het bij de bekerhouder om twee
componenten, bij de bevestiging om
zes componenten, bij het tandrad
om vier en bij de kabelklem om tien
componenten. Bij de 3D geprinte on-
derdelen is er een relatief hoge prijs
bij lage series.
Bij de bekerhouder bleef de prijs
om het onderdeel te printen relatief
constant (te beginnen bij 33 euro
bij tien stuks, naar uiteindelijk een
constante 22 euro bij grotere series,
vanaf tienduizend stuks). Bij spuit-
gieten lag de curve bij lagere aantal-
len op 60 euro, om daarna scherp te
dalen naar 8 euro om uiteindelijk bij
grotere series tot nihil te dalen. Het
omslagpunt lag hier bij de 28 euro
bij iets meer dan duizend stuks.
Bij de bevestiging lag het omslag-
punt bij de 5 euro en vijfduizend
stuks en bij het tandrad op ongeveer

METAAL MAGAZINE / APRIL 2019 BEURZEN 17

4

‘Onder de juiste condities kan AM winstgevend
zijn bij het produceren van series van meer dan
honderdduizend stuks’

Een aangepaste fiets van Van Raam met een frame dat 3D geprint is door K3D (begin vorig jaar
voortgekomen uit de Kaak Group).

16-17-18_amoprapidpro.indd 17 09-04-19 07:46