voorbeelden van zo’n combinatie. In
Aken heeft men blisks 3D-geprint.
Omdat men wist dat ze mechanisch
nabewerkt moesten worden, is de
aandacht gericht op het verhogen
van de printsnelheid; ook al gaat dat
ten koste van de nauwkeurigheid.
Met het design kun je ook veel doen:
breng alleen nauwkeurigheid aan
waar die nodig is. Daardoor kon bij
het 3D-printen van een vane (onder-
deel van een gasturbine) de pro-
ductietijd worden gehalveerd. Een
derde voorbeeld is de combinatie van
gieten met Directed Energy Deposi-
tion, dat in Aken voor de automo-
bielindustrie is ontwikkeld. In plaats
van voor een speciaal sportieve
versie van een automodel een apart
gietstuk te maken met hoge kosten
vanwege de geringe aantallen, zijn
op een bestaand gietwerkstuk met
3D-metaalprinten versterkingsribben
aangebracht. Mass customization in
industriële toepassingen. “Ga geen
half miljoen standaard delen maken
met AM, maar gebruik AM om je
conventioneel gemaakt product te
versterken. Dán heb je de busines-
scase,” zegt Arnz.
Er zijn dus genoeg mogelijkheden
om verschillende 3D-metaalprint-
technieken succesvol in te zetten.
Het is echter geen zwartwitverhaal,
waarin de ene technologie de andere
volkomen verdringt. Additive ma-
nufacturing is met de vele technolo-
gieën en materialen een schaakbord
geworden waarop je de achtereenvol-
gende zetten zorgvuldig plant. Maar
wel met een vastomlijnd doel.
Fraunhofer partner RapidPro
Fraunhofer Project Center bij de Universiteit Twente is dit jaar partner van
RapidPro (op 13 en 14 maart in Veldhoven). Professor Johannes Schleifen-
baum van het DAP geeft er op 14 maart een keynote-lezing. Hierin geeft hij
een overzicht van de huidige 3D-metaalprinttechnologieën en geeft hij ant-
woord op de vraag waarom additive manufacturing belangrijker wordt voor
de maakindustrie. Professor Ian Gibson, die het Fraunhofer Project Center in
Enschede leidt, gaat in op hoe additive manufacturing onderdeel is van een
totale procesketen en waarom ook de andere stappen belangrijk zijn. “Als je
je daar bewust van bent, zorgt additive manufacturing voor een toenemende
flexibiliteit.” Gibson toont voorbeelden hoe 3D-metaalprinten succesvol is in
te zetten.
3D-metaalprinten is onderdeel van een totale procesketen, wat onder andere blijkt uit het nabe-
werken. Deze bracket is deels met lasertechnologie (rechterdeel) gepolijst. Aan de andere kant
het deel zoals dit uit de metaalprinter komt.
De AM-techniek moet geïntegreerd worden in de mechanische CNC-technologie. Hier een
voorbeeld bij het Fraunhofer IPT dat 3D-geprinte turbineschoepen nabewerkt op een CNC-
freesmachine en hiervoor een adaptieve opspanning ontwikkelde.
METAAL MAGAZINE / MAART 2019 PRODUCTIETECHNIEK 23
20-21-22-23_metaalprinten.indd 23 25-02-19 15:33
