Pagina 56 van: Metaal Magazine 2 – 2016

7. emulsie
Beursbezoekers van de TechniShow 2016 zullen

ervaren dat de voorspelling (ook in dit tijd-

schrift!) van droog- of het verspanen met mini-

maalsmering helemaal niet is uitgekomen. De

koelsmeermiddelen stromen in metaalland als

nooit tevoren. Het fenomeen stortdouche is nu

ook ingeburgerd in de metaalbranche: met veel

koelsmeermiddel wordt het werkstuk gekoeld

en de machine gespoeld. Bovendien stijgen de

drukken waarmee gewerkt wordt. Drukken op-

lopend van 10 bar tot 80 bar zijn zeker geen

zeldzaamheid meer. Deze hogedrukkoeling

heeft een positief effect op de spaanbeheersing

en ook op de verspaanbaarheid. Andere inte-

ressante ontwikkelingen zijn het koelen met

CO2 bij het verspanen van moeilijk verspaan-

bare materialen. Op zich is het lagetempera-

tuurkoelen niet nieuws. In de jaren vijftig van

de vorige eeuw zijn in de USA al de eerste proe-

ven gedaan met CO2 (kooldioxide). Eind jaren

negentig zijn de experimenten gestart met

vloeibare stikstof (N2). Boeiende ontwikkelin-

gen, maar in de praktijk van alledag blijkt dat

de metaalbranche voor wat betreft de

koelsmeermiddelen nog steeds worstelt met

klassieke problemen: handhaving van de tech-

nische conditie, voorkomen van allergie en

ander ongewenste ongemakken voor de opera-

tors van de machines, voorkomen van stankpro-

blemen, vervuiling van de systemen en derge-

lijke. De TechniShow zal leren dat als gevolg

van de Reach-wetgeving meer oplossingen

onder handbereik komen.

8. Vijfzijdig
Elke bezoeker van de TechniShow 2016 zal kun-

nen vaststellen dat het vijfassige bewerkings-

centrum helemaal ingeburgerd is. Overigens

veelal ingezet voor vijfzijdige bewerkingen.

Vijfassig, simultaan bewerken is nog niet voor

iedereen weggelegd. Hierbij twee kanttekenin-

gen. Ten eerste: realiseer je dat een vijfassig

bewerkingscentrum, ook met de meest geavan-

ceerde CNC-besturing, nooit nauwkeuriger kan

zijn dan een drie-assige machine. Is ook logisch,

want je ‘stapelt’ vijf assen bij een vijfassige ma-

chine. Ten tweede: de TechniShow zal laten

zien dat vijfassige machines nu door veel expo-

santen aangeboden worden en intussen heel

betaalbaar zijn. Voorbeelden van die laatste

groep met scherpere prijzen zijn de vijfassers

van Finetech, Wemas, Feeler, Akira Seiki, Litz,

Haas, Spinner enzovoort. Leveranciers van vijf-

assige machines benadrukken overigens dat bij

een investering in een vijfasser, maar dat geldt

natuurlijk bij elke machine-aankoop, je uit

moet gaan van je eigen behoefte en niet van

indrukwekkende machinespecificaties. Heb jij

die hoogdynamische machine écht nodig?

Welke nauwkeurigheden verlang je? Met deze

feiten zou je een beurs als de TechniShow moe-

ten bezoeken. En uiteraard geen appels met

peren vergelijken: een prijsverschil is altijd

terug te leiden naar de specificaties.

9. Additive
Tot slot: natuurlijk kun je alles 3D-printen. Er

zijn tegenwoordig immers erg interessante pro-

cessen beschikbaar voor additive manufactu-

ring (AM). Op de TechniShow 2016 worden

voor metaalprintwerk verschillende machines

aangeboden voor selective laser melting en

laser metal deposition. Maar waarom zou u

alles 3D-printen? U bent toch niet gek! Bij onze

Oosterburen heeft ooit een ‘verstandig’ iemand

voorspelt, dat zelfs een vliegtuig als de A380 in

de toekomst uit een printer kan komen. Grote

flauwekul! Printen heeft alleen zin als een aan-

vullende techniek. Het is een niche-bewerking.

Op het moment dat het technologisch niet

meer interessant is – of economisch verant-

woord – om te verspanen (draaien of frezen) en

dat bovendien een bewerking als bijvoorbeeld

zink- of draadvonken niet mogelijk is, dan pas

wordt AM aantrekkelijk. Met daarbij de kant-

tekening dat AM meer tot zijn recht komt bij

exotische legeringen (moeilijk verspaanbare of

dure materialen) en bij werkstukken waarvan

vormintegratie doorslaggevend kan zijn. Denk

aan inwendige kanalen in een werkstuk. Maar

zelfs dan nog moet je blijven vergelijken: is bij-

voorbeeld electrochemical machining (ECM)

voor een schoepvorm meer of minder interes-

sant dan bijvoorbeeld AM of vijfassig frezen?

AM is nu een hype – wij schrijven er ook te veel

over, mea culpa – maar het zal zeker een eigen

plaats in metaalland veroveren. <<<

Noot:

Bij het schrijven van dit trend-artikel is gebruik gemaakt van

informatie eerder gepubliceerd door Metaal Magazine. Reinold

Tomberg is oud-hoofdredacteur van Metaal Magazine.

IJskoud frezen. Koelen met CO2 (kooldioxide) of vloeibare stikstof

(N2, op de foto) kan de verspaanbaarheid verbeteren

Meerzijdig verspanen. Een mooi voorbeeld van het meerzijdig

bewerken: een draaizwenktafel op een vijfasser meervoudig ingericht

Metalen printen. Een voorbeeld van laser metal deposition van een

titaanlegering. Aan de bovenzijde de nabewerking

56 j a a r g a n g 5 4 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 2 – 2 0 1 6

52-53-55-56_9trendstsrto.indd 56 22-02-16 17:48