Pagina 55 van: Metaal Magazine 2 – 2016
j a a r g a n g 5 4 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 2 – 2 0 1 6 55
4. Robot
In 2016 verdwijnt het hek tussen de robot en de
mens. Een nieuwe generatie goedkope, flexi-
bele en mobiele robots, die veilig tussen én met
mensen kan werken, dient zich aan. Deze co-
bots (collaborative robots) openen een nieuw
scala aan toepassingen. Een cobot is eenvoudig
verplaatsbaar, leert gemakkelijk nieuwe taken
aan en kan tussen én met mensen werken. Dat
betekent dat een cobot niet op een vaste plek
achter een hoge afscherming hoeft te opere-
ren. Het werk hoeft niet langer naar de robot
te worden gebracht, de robot wordt daar inge-
zet waar het werk is. ABB, Kuka en Fanuc heb-
ben met respectievelijk de YuMi, LBR iiwa en
CR-35iA een eigen cobot op de markt gebracht.
De robot CR-35iA van Fanuc is een opmerkelijke
robot: inzetbaar als een industriële, collabora-
tieve robot én toch in staat om een massa van
35 kg verreikend te hanteren. Opvallend is de
aanraakgevoelige cover die de veiligheid van
de operator garandeert. Deze robot is genomi-
neerd voor een TechniShow Innovatie Award
2016. Kuka spreekt in dit verband over HRC-
toepassingen (Human Robot Collaboration).
ABB heeft gelet op de ontwikkeling van de
cobot de kleurstelling gewijzigd: het felle
oranje heeft plaats gemaakt voor een grijswitte
kleur. Oranje is een duidelijke signaalkleur: let
op, het kan hier onveilig zijn. Met de witte
kleur wil ABB duidelijk maken dat bij toekom-
stige automatiseringen de mensen minder op
afstand staan. Oranje is sowieso een wat moei-
lijke kleur voor Nederland in de zomer van
2016.
5. Nauwkeurig
Het is verbluffend met welk gemak (of is het
onbenul?) er tegenwoordig gesproken wordt
over micro- en nanometers. We zijn intussen
gewend aan 0,01 mm, maar een micrometer
(0,001 mm) of een nm (10-9 meter oftewel
0,000.001 mm) is toch écht een andere bewer-
kingsdivisie, dat gaat niet zo maar. Dus geloof
niet al die verhalen over micro’s of nano’s: stui-
tende verkooppraat! Het is wel een feit dat het
de metaalbranche lukt om de nauwkeurigheid
steeds verder te verbeteren. Ook met ‘gewone’
machines. Het NLR in Marknesse heeft bijvoor-
beeld onlangs een bewerkingscentrum van het
type Matec-30 HV in gebruik genomen. NLR
laat de mogelijkheden zien aan de hand van
een proefwerkstuk: een ellipsoïde gefreesd uit
een blok aluminium met een doorsnede van
200 mm x 60 mm. Het werkstuk oogt als een tip
van een vleugel: veel ronde vormen die vloei-
end verlopen. Gefreesd wordt met een 20 mm
cilinderfrees met alle vijf assen van de Matec
tegelijkertijd actief. Het resultaat is indrukwek-
kend: er wordt een vormtolerantie gehaald die
binnen 0,01 mm ligt. Ook een bezoek onlangs
in Japan bij machinebouwer Yasda was overtui-
gend: alle onderdelen die te maken hebben
met geleiding en beweging worden bij Yasda
voor assemblage gemeten op rechtheid en vlak-
heid en zo nodig nageschraapt tot de gewenste
tolerantie. Zo slaagt Yasda erin om rechtheden
binnen pakweg 1 micrometer per 1.000 mm te
bereiken. Tijdens de TechniShow 2016 zal De
Ridder een vijfassige Yasda YBM Vi40 expose-
ren.
6. Materiaal
Met alleen kennis van het ijzerkoolstofdiagram
redt een metaalbewerker het tegenwoordig
niet meer. Het is nodig om de materialenkennis
drastisch uit te breiden. De TechniShow zal
laten zien dat naast het lichtmetaal aluminium
ook de metalen magnesium en zelfs zirkoon
hun weg vinden naar de eindgebruikers. Daar-
naast zie je steeds meer toepassingen van tita-
nium (zie ook het artikel in het vorige num-
mer). Titanium is favoriet voor lichtgewicht-
toepassingen. Hetzelfde geldt voor vezelver-
sterkte composieten. Voor een metaalbewerker
betekent dit dat machines, gereedschappen en
bewerkingsprocédés aangepast moeten wor-
den. Een brandblusinstallatie op een bewer-
kingscentrum voor het verspanen van magne-
sium is bijvoorbeeld een vereiste. Titanium
vraagt om hoofdspillen met een hoog koppel.
Bij het verspanen van andere superlegeringen
zie je ook hoge snijkrachten en hoogoplopende
temperaturen. De ‘vein’-technologie is interes-
sant voor het bewerken van composieten. Deze
technologie is ontwikkeld in de USA. Polykris-
tallijn diamant (PCD), dat de eigenlijke snijkant
vormt is, als een ader gepositioneerd in een
hardmetalen drager. PCD-gereedschappen zijn
goed inzetbaar voor het verspanen van hoogsi-
licium-aluminium, metalmatrixcomposieten
(MMC’s) en koolstofvezelversterkte kunststof-
fen. PCD kan ook worden gebruikt voor (na)
bewerking van titanium. Hardmetaal frezen
met hardmetaal is intussen stand der techniek.
Jammer is wel, dat een aantal gereedschapleve-
ranciers de TechniShow links laat liggen. Dit
bemoeilijkt de kennisoverdracht naar een
beursbezoeker.
Met robot. Robots rukken op in de metaalbewerking. In de toekomst
steeds vaker naast de operator een cobot
Micro en nano. Nauwkeurig vijfassig bewerken: een vormtolerantie
binnen 0,01 mm op een blok van 200 mm x 60 mm
Exotische materialen. Een voorbeeld van het frezen van hardmetaal
met hardmetaal, het lukt met goede resultaten
T e c h N i S h o w 2 0 1 6
52-53-55-56_9trendstsrto.indd 55 22-02-16 17:48