Pagina 29 van: Metaal Magazine 2 – 2016
Een tandwiel voor de automobielindustrie, vervaardigt uit 16MnCr5 met een hardheid
van 58+2 HRc en gedraaid op een machine uit de T-serie van Hardinge.
De totale cyclustijd bedraagt 4 min en 20 s. De spreiding op de rondheid ligt binnen
3 micrometer, de Ra-waarde ligt beneden 0,4 micrometer (foto: Hardinge)
De bewerking van een ingaande as voor een versnellingsbak (input shaft) uit het materiaal
27MnCr5 (hardheid HRc 63) op een Mikroturn-machine. Bij serieproductie wordt een
vormnauwkeurigheid binnen 1 micrometer gehaald en een Ra-waarde van 0,2 micrometer
(foto: Hembrug)
tische geleidingen voor alle assen. De assen
‘drijven’ hierbij op een dunne oliefilm, waarvan
de dikte met behulp van een speciaal regelven-
tiel constant wordt gehouden. Dit concept staat
garant voor een wrijvingsloze en slijtvrije bewe-
ging van de assen, waarbij hysterese vermeden
wordt. Tegelijkertijd zorgt de afwezigheid van
slijtage ervoor dat de bewerkingsnauwkeurig-
heid ook na langere tijd behouden blijft en dat
is eveneens een aspect dat van belang is. De
positioneernaukeurigheden van 1 micrometer
(repeteernauwkeurigheid 0,1 micrometer) en
rondloopnauwkeurigheden (0,1 micrometer
voor de hoofdspil) liggen bij hydrostatische ge-
leidingen bij benadering een factor vijf lager.
De (horizontale) Mikroturn-machines hebben
een stalen voet gevuld met beton, het bed
waarop de spil en sledes zijn gemonteerd is ver-
vaardigd uit natuurgraniet en uitgerust met
een geïntegreerd systeem van trillingsdempers.
Daarnaast zijn er nog een aantal andere con-
structieve verfijningen die er op zijn gericht om
de invloed van trillingen te vermijden. Meer-
dere gescheiden koelcircuits zorgen in ieder
geval dat temperatuurinvloeden op de nauw-
keurigheid van het werkstuk tot een minimum
beperkt blijven. De Mikroturn-machines wor-
den wereldwijd geleverd aan verschillende in-
dustrieën zoals de lagerindustrie, de automo-
bielindustrie, de matrijzenbouw, de machine-
bouw en de optische industrie. Gehard stalen
componenten (tot 68 HRc) kunnen in serie wor-
den gedraaid binnen een maatnauwkeurigheid
van 2 micrometer en een oppervlaktenauwkeu-
righeid Ra in een bereik van 0,1 micrometer tot
0,4 micrometer.
Hydrodynamisch
Ook Index en Traub (in ons land vertegenwoor-
digd door Laagland in Capelle a/d IJssel) leveren
diverse machines die voor het harddraaien in
aanmerking komen. Bij Index zijn dat de machi-
nes van het type ABC en C100/200, de draai-
freescentra van het type G220, G250 en R200 en
R300 alsmede de verticale V160G. De ABC-ma-
chines zijn daarbij uitgerust met een lineair ge-
reedschapsysteem, de andere machines met
revolvers. De revolvers worden, net als alle an-
dere kritische onderdelen, door Index en Traub
in eigen huis ontwikkeld en vervaardigd om
aan de hoge eisen te voldoen.
De Y- en B-assen zijn bij Index standaard hydros-
tatisch gelagerd, als optie kunnen de X- en Z-as
bij de G-serie worden uitgevoerd met hydrody-
namische geleidingen in plaats van lineaire ko-
gelgeleidingen. Net als bij hydrostatische gelei-
dingen is bij de hydrodynamische variant sprake
van een oliefilm waarop de geleidingen zich
bewegen, alleen wordt in dit geval de dikte van
de film via de software aangepast aan de snel-
heid van de machine. Hoofd- en tegenspil,
freesunit, geleidingen, schakelkast en hydrau-
liek worden bij alle Index-machines gekoeld via
aparte circuits. Bij Traub is het met name de
TNA-serie die zich leent voor harddraaien. Deze
lenen zich vooral voor enkelstuks tot middel-
grote series.
Harddraaien vs. slijpen
De techniek van het harddraaien is inmiddels
zover ontwikkeld dat het in veel gevallen wordt
gepresenteerd als een alternatief voor slijpen,
waarbij Ra-waardes worden bereikt die nauwe-
lijks onder doen voor het slijpen. Belangrijk
winstpunt is daarbij de aanzienlijk kortere cyc-
lustijd en de kortere ombouwtijd. Bij BMT Ma-
chine Tools noemt men een voorbeeld van een
klant die zijn slijpmachines heeft vervangen
door harddraaimachines van Hardinge en daar-
bij een tijdwinst van 80 procent heeft bereikt.
Ook het lagere investeringsniveau en de moge-
lijkheid om eenvoudig profielen te realiseren
worden als pluspunten genoemd van hard-
draaien. Daarbij komt dat sommige producten
niet of heel moeilijk geslepen kunnen worden.
Soms mogen producten ook niet geslepen wor-
den vanwege de slijpvloeistoffen die daar on-
vermijdelijk om de hoek komen kijken. Het
omgekeerde is overigens ook het geval: van-
wege het draaibeeld op het product eist de
j a a r g a n g 5 4 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 2 – 2 0 1 6 29
m e t a a l b e w e r k e n
26-27-29-30_harddraaien.indd 29 22-02-16 17:44