Pagina 27 van: Metaal Magazine 2 – 2016

j a a r g a n g 5 4 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 2 – 2 0 1 6 27

M E T A A L B E W E R K E N

weer afhankelijk van de specifieke hardheid

van het materiaal en van bewerkingsparame-

ters als snijsnelheden en voedingen.

Hieronder een overzicht van de oplossingen die

een aantal machineleveranciers bieden om die

gewenste stijfheid en stabiliteit te bereiken die

nodig is voor het harddraaien. Met de kantte-

kening dat het daarbij niet gaat om een directe

vergelijking. Elke machine bedient in feite zijn

eigen marktsegment, met variabelen als afme-

ting, seriegrootte en haalbare nauwkeurigheid

en oppervlaktekwaliteit als enkele van de afwe-

gingen. Wat de machines gemeen hebben is

het accent op een thermosymmetrie en tril-

lingsdemping, terwijl een incrementeel meetsy-

steem en extra koelsystemen meestal tot de

standaard uitrusting behoren. Voor zover zich

nog temperatuureffecten voordoen worden

deze via de software gecompenseerd.

Lineair gereedschap
Benzinger (in ons land vertegenwoordigd door

Oude Reimer in Hilversum) brengt een aantal

machinetypen op de markt voor het hard-

draaien. Voor het kleinere werk is dat de DoLit-

tle, met een stafdoorlaat van 16 mm en een X- x

Z-bereik van 310 mm x 160 mm. De hoofdspil

heeft een toerental tot 15.000 min-1, bij de

meest veeleisende toepassingen kan daarbij

worden gekozen voor een hydrostatische lage-

ring. In dat geval hoort een rondloopnauwkeu-

righeid beneden 0,4 micrometer tot de moge-

lijkheden. Voor grotere werkstukken is er de

GoFuture met een stafdoorlaat tot 42 mm en

een X- x Z-bereik van 370 mm x 250 mm. Het

maximale toerental bedraagt hier 8.000 min-1.

Zowel de DoLittle als de GoFuture zijn uitgerust

met een Y-as van 80 mm en kunnen al dan niet

met overnamespil worden geleverd. Het gaat in

standaarduitvoeringen om kogelgelagerde ma-

chines, met een grote kogeldiameter van 35

mm om de hoogste nauwkeurigheid te berei-

ken. Alle machines van Benzinger kunnen ech-

ter ook worden uitgevoerd met hydrostatisch

gelagerde hoofdspillen, in dit geval met een

rondloopnauwkeurigheid beneden 0,4 micro-

meter. Bijzonderheid is dat beide machinety-

pen, naast de gangbare revolver, ook geleverd

kunnen worden in een variant met lineaire ge-

reedschapblokken. In dat laatste geval wordt

een nog hogere stijfheid bereikt, wat uiteraard

ten goede komt aan de nauwkeurigheid. Een

voordeel is dat ook de takttijden wat korter zijn

dan bij een revolver. Bij de DoLittle is op het

totale X-bereik van 310 mm bijvoorbeeld plaats

voor vier gereedschapblokken, waarvan één

(met zes aangedreven gereedschappen) zwenk-

baar is over een hoek van 90º. Als sprake is van

een overnamespil dan is deze onder het ge-

reedschapblok gepositioneerd op hetzelfde

X/Y-assenstelsel. Bij de machines van Benzinger

bevinden X- en Z-as zich onafhankelijk van el-

kaar op het (gietijzeren) machinebed en beïn-

vloeden elkaar dus niet.

Collet Ready
Bij Hardinge, dat in ons land wordt vertegen-

woordigd door BMT Machine Tools in Raams-

donksveer, is het met name de T-serie die wordt

ingezet voor het harddraaien. De stafdoorlaat

kan daarbij oplopen van 42 mm tot 65 mm. In

het eerste geval bedraagt het maximale toeren-

tal 6.000 min-1, de maximale werkstuklengte

370 mm. Hardinge maakt gebruik van speciaal

voor het harddraaien ontwikkelde en in eigen

huis gefabriceerde revolvers, vanwege de extra

stijfheid en indexeernauwkeurigheid die wordt

vereist. Het machineframe wordt vervaardigd

uit Hacrete polymeerbeton, volgens Hardinge is

dit materiaal vanwege de trillingsdempende

eigenschappen een sleutelfactor voor de opper-

vlaktekwaliteit en de levensduur van de machi-

nes.

Kenmerk van de Hardinge machines is dat de

spantang direct is opgenomen in de hoofdspil,

door Hardinge aangeduid als de Collet Ready

spil. Dat maakt een compactere en stijvere con-

structie mogelijk, waardoor een hogere rond-

loopnauwkeurigheid (0,25 micrometer) wordt

bereikt en een langere levensduur van de ge-

reedschappen. Hardinge biedt daarbij wel mo-

gelijkheden om ook klauwplaten op de Collet

Ready te monteren. Verder kunnen de machi-

nes worden uitgerust met een Y-as en een sub-

spindel met een toerental van 8.000 min-1.

Hydrostatisch
Een machinebouwer die zich volledig richt op

het harddraaien is Hembrug in Haarlem, met

haar Mikroturn-machines. Kenmerk van de

Hembrug-machines is het gebruik van hydrosta-

Harddraaien steekt
slijpen naar de kroon

Extra eisen machines en processen

De Quest GT 27 SP Turn-Grind van Hardinge

is speciaal bedoeld voor de combinatie van

harddraaien en slijpen. De machine wordt

geleverd met een speciale revolver, waarin diverse

slijpspindels opgenomen kunnen worden

(foto: Hardinge)

Een proefproduct zoals geproduceerd op de GoFuture van Benzinger met hydrostatische hoofdspillagering. Het

materiaal bestaat uit 100Cr6 met een hardheid van HRc 60. Bij een snijsnelheid van 120m/min en een voeding

van 0,02 mm/omw wordt een oppervlakteruwheid Ra bereikt van 0,12 micrometer (foto: Benzinger)

26-27-29-30_harddraaien.indd 27 22-02-16 17:44