Pagina 26 van: Metaal Magazine 2 – 2016
j a a r g a n g 5 4 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 2 – 2 0 1 6 2726 j a a r g a n g 5 4 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 2 – 2 0 1 6
Het harddraaien heeft zich inmiddels qua rondloopnauwkeurigheden en oppervlakteruwheden zover ontwikkeld dat het in veel gevallen
als alternatief voor slijpen wordt aangeboden. Voor situaties waar dat niet het geval is worden door de meeste machineleveranciers
alternatieven geboden waarbij het harddraaien wordt gecombineerd met slijpmogelijkheden.
DOOR: JAN OONK
Het basisprincipe van harddraaien is natuurlijk
niet veel anders dan van ‘zachtdraaien’. Alleen
zijn de hardheden van de bewerkte materialen
hoger, meestal wordt gesproken van hard-
draaien vanaf een HRc-waarde van pakweg 57.
Daardoor is sprake van een beduidend hoger
krachtenspel, met name waar het gaat om de
druk die het gereedschap uitoefent op het
werkstuk in de X-richting, de belangrijkste bron
van trillingen. Daardoor ligt het trillingsniveau
dus hoger en dat is funest voor het kwaliteitsni-
veau van het oppervlak en de levensduur van
de gereedschappen, als er geen gepaste maat-
regelen worden genomen. Om die trillingen
binnen de perken te houden worden bij het
harddraaien daarom extra eisen gesteld aan de
kwaliteit van de machines.
Een andere route om het krachtenniveau en de
bijbehorende warmte-ontwikkeling bij hard-
draaien te beperken is het werken met lagere
voedingen en (om toch nog enig verspanend
vermogen te bereiken) hogere toerentallen.
Ook dat is echter alleen maar mogelijk als de
machines beschikken over een hoge stijfheid en
stabiliteit. Want op elke draaibank hoort hard-
draaien in principe tot de mogelijkheden, al-
leen zal men dan wel concessies moeten doen
op het gebied van verspaningscapaciteit en
nauwkeurigheid. Bij de echte harddraaimachi-
nes komen rondloopnauwkeurigheden in een
orde van grootte van 0,25 micrometer tot 1 mi-
crometer en oppervlakteruwheden rond 0,1
micrometer of lager binnen handbereik. Al zijn
de resultaten in de praktijk natuurlijk nog wel
weer afhankelijk van de specifi eke hardheid
van het materiaal en van bewerkingsparame-
ters als snijsnelheden en voedingen.
Hieronder een overzicht van de oplossingen die
een aantal machineleveranciers bieden om die
gewenste stijfheid en stabiliteit te bereiken die
nodig is voor het harddraaien. Met de kantte-
kening dat het daarbij niet gaat om een directe
vergelijking. Elke machine bedient in feite zijn
eigen marktsegment, met variabelen als afme-
ting, seriegrootte en haalbare nauwkeurigheid
en oppervlaktekwaliteit als enkele van de afwe-
gingen. Wat de machines gemeen hebben is
het accent op een thermosymmetrie en tril-
lingsdemping, terwijl een incrementeel meetsy-
steem en extra koelsystemen meestal tot de
standaard uitrusting behoren. Voor zover zich
nog temperatuureffecten voordoen worden
deze via de software gecompenseerd.
Lineair gereedschap
Benzinger (in ons land vertegenwoordigd door
Oude Reimer in Hilversum) brengt een aantal
machinetypen op de markt voor het hard-
draaien. Voor het kleinere werk is dat de DoLit-
tle, met een stafdoorlaat van 16 mm en een X- x
Z-bereik van 310 mm x 160 mm. De hoofdspil
heeft een toerental tot 15.000 min-1, bij de
meest veeleisende toepassingen kan daarbij
worden gekozen voor een hydrostatische lage-
ring. In dat geval hoort een rondloopnauwkeu-
righeid beneden 0,4 micrometer tot de moge-
lijkheden. Voor grotere werkstukken is er de
Harddraaien steekt
slijpen naar de kroon
Op de muFuture van Benzinger, met een lineair gereedschapblok, worden harddraaien en slijpen
gecombineerd. Het slijpgereedschap is hier opgenomen in de tegenspil (foto: Benzinger)
De Quest GT 27 SP Turn-Grind van Hardinge
is speciaal bedoeld voor de combinatie van
harddraaien en slijpen. De machine wordt
geleverd met een speciale revolver, waarin diverse
slijpspindels opgenomen kunnen worden
(foto: Hardinge)
26-27-29-30_harddraaien.indd 26 22-02-16 17:44