Pagina 37 van: Metaal Magazine 1 – 2021

ductieconcept voor fietsframes. “Die
productie daarvan is geoutsourcet
naar Zuidoost-Azië omdat het maken
van een frame veel handwerk vergt”,
zegt Tom Schiller, Bob’s broer en me-
deoprichter van Mokumono Cycles,
fabrikant van hippe Nederlandse
stadsfietsen. Voor zijn afstudeerwerk
heeft Bob vooral gekeken naar de
automobielindustrie: hoe worden
auto’s gemaakt? Door plaatwerk te
persen en daarna met robots aan
elkaar te lassen.

We gaan nu opschalen richting de
100 stuks per batch”, legt Tom Schil-
ler uit. Beide oprichters van Moku-
mono Cycles hebben rubberpersen
afgezet tegen dieptrekken. Tom
Schiller: “Bij dieptrekken zouden
we wel het voordeel van een lagere
stuksprijs halen, maar de investerin-
gen in de matrijs waren fors hoger.
Rubberpersen scheelde een derde
qua investering in de matrijs.” Voor
een beginnende fietsenproducent
is dat veel. De twee helften worden
na het persen samen met de trapas,
zadelpenhuis en balhoofd bij 3Dtec
in een Trumpf TruLaser-cel door
de robot aan elkaar gelast. De laser
snijdt het overtollige materiaal weg
zodat je het typische Mokumono
frame – met een opstaand randje –
overhoudt. Dat wordt in Friesland
gespoten, eventueel in een klantspe-
cifieke kleur, waarna de frames in
Amsterdam worden afgemonteerd
tot een complete fiets. Sinds 2020
zijn dat vooral e-bikes.

Waarom laserlassen?
Laserlassen biedt meerdere voorde-
len. Gerobotiseerd laserlassen zorgt
voor een frame dat een hoge stijfheid
biedt, wat de wendbaarheid en het
comfort van de Mokumono Delta S
fiets ten goede komt. Daarnaast, zo
legt Tom Schiller uit, komt er door
het laserlassen zo weinig warmte
in de speciale aluminiumlegering,
dat het frame geen dure warmte-
behandeling hoeft te ondergaan
en opnieuw gericht moet worden.
Daarmee voorkomen ze dus twee
extra productiestappen. Wel worden
de lasnaden nog nabewerkt, omdat
het aluminium smeltbad onrustiger
is dan dat van een stalen smeltbad.
Eenvoudig is het laserlassen niet.
Met name het nauwkeurig bij elkaar
brengen van de beide plaathelften,
zodat de lasspleet binnen de marge
van 0,1 mm blijft, is een uitdaging.
Het rubberpersen zorgt namelijk
voor springback in de dunne alumi-
niumplaat; de platen zijn niet vol-
ledig vlak. Daarom worden de beide
schaaldelen handmatig in de lasmal
gepositioneerd. Deze stap kan in de

Bob Schiller (op de fiets) en zijn broer Tom produceren fietsframes in Nederland die kunnen
concurreren met die in Azië. Zij keken hiervoor naar de automobielindustrie.

Het frame is opgebouwd uit twee aluminium platen die door Phoenix 3D met rubberpersen
worden vervormd.

METAAL MAGAZINE FEBRUARI 2021 UITBESTEDEN OF IN EIGEN HUIS? 37

4

Twee aluminium platen lassen
Mokumono is bijna de enige fiets-
fabrikant die serieuze aantallen
frames in Nederland produceert.
De eerste stap is uit 1,5 mm dunne
aluminiumplaat twee helften van
het frame persen. Dat gebeurt door
Phoenix 3D in Eindhoven, omdat de
rubberperstechnologie juist bij de
kleine aantallen meerwaarde biedt.
“We hebben tot nu toe series van 50
frames laten persen; minder heeft
geen zin vanwege de opstartkosten.

36-37-38-39_mokumono.indd 37 10-02-21 17:20