‘’Het geëmailleerde koperen plaatje is zwart of gloeiend donkerrood als het uit de oven komt’’, vertelt vrijwilliger Jan Hendriksen. Samen met kunstenares Inge Teunissen verzorgt hij de min-workshop over emailleren in het ICER Innovatiecentrum. ‘’Dit is in eerste instantie wat verwarrend, de deelnemers schrikken meestal, maar bij het afkoelen, komen de fraaie, kenmerkende tinten van het emaille snel te voorschijn’’. Het resultaat: een zelfgemaakt, kleurig kunstwerkje.
Emailles zijn glassoorten, beschikbaar in uiteenlopende samenstellingen en kleuren, die bij een hoge temperatuur op een metalen oppervlak worden ingesmolten. Bij de mini-workshop in Ulft wordt als drager (substraat) een roodkoperen plaatje gebruikt. De maximale afmeting van het plaatje is pakweg 150 mm bij 150 mm; het moet tenslotte in de oven passen, die in de als atelier ingerichte Commiesruimte in de Afbramerij het emaille inbrandt bij een temperatuur boven de 800 graden Celsius. Ook op metalen als aluminium, roestvast staal, staal, gietijzer, goud en zilver kunnen emaille deklagen worden aangebracht.
Badkuip
Emailleren is geen onbekend ambacht in de Achterhoek. Bij de DRU werden gietijzeren en plaatstalen pannen geëmailleerd. Ook het aanbrengen van emaille op gietijzeren bakkuipen was destijds in Ulft een spectaculaire oppervlaktebehandeling: de gehele kuip kwam gloeiend uit de oven. Pannen en een badkuip zijn te zien in het IJzermuseum in ICER.
Maar ook eigentijds emailleerwerk wordt hier geëxposeerd. Ferro Techniek uit Gaanderen is marktleider op het gebied van elektrische verwarmingselementen op basis van dikkefilm-techniek. Door middel van zeefdrukken worden elektrisch geleidende structuren op een geëmailleerd substraat aangebracht. In het museum is een verwarmingselement te zien. Emailleren is ook één van de kernactiviteiten van ijzergieterij Lovink in Terborg. Lovink laat in het museum ook gietijzeren producten zien.
Een derde voorbeeld van de Deutscher Email Verband: vorig jaar zijn er bij onze Oosterburen proeven uitgevoerd met een aluminium blok van een verbrandingsmotor. De in het blok geïntegreerde uitlaatgaskanalen zijn door middel van een gemodificeerde emaille-soort beschermd zijn tegen hoge temperaturen.
In de zomer elke week
De min-workshop ‘Emailleren’ is een gezamenlijk initiatief van het kunstenaarscollectief Breekijzer en het Nederlands IJzermuseum. Om de veertien dagen is het mogelijk om op woensdagmiddag deel te nemen aan de korte, praktische manifestatie over emailleren in het ICER Innovatiecentrum in Ulft. Het IJzermuseum, gevestigd, is ook een onderdeel van het ICER Innovatiecentrum, gevestigd in de voormalige Afbramerij van de DRU. In de zomermaanden juli en augustus wordt de workshop elke dinsdagmiddag gegeven. De workshop begint met het schuren van een roodkoperen plaatje, eventueel voorzien van een gaatje als het een amulet wordt. Met behulp van sjablonen en penselen is het mogelijk om het emaillepoeder in de gewenste vorm en kleuren aan te brengen. De laatste stap is het inbranden in een oven. Zo maken deelnemers een eigen kunstwerkje met een techniek die al in de oudheid bekend was.
Workshops
De mini-workshop ‘emailleren’ is een van de activiteiten die het ICER Innovatiecentrum verzorgt .Andere workshops zijn smeden (in de zomer elke woensdagmiddag) en handvormen en gieten (in de zomermaanden juli en augustus elke donderdagmiddag). Het kunstenaarscollectief Breekijzer werkt mee aan de mini-workshop emailleren en biedt in het innovatiecentrum ook eigen workshops en cursussen aan. De site van ICER (www.icer.nl) geeft meer informatie. De mini-workshop ‘emailleren’ duurt circa een uur en de prijs voor deelname bedraagt vijf euro. (Dit is exclusief een eventueel bezoek aan het IJzermuseum, dat overigens voor kinderen in de basisschoolleeftijd gratis is). In het kader van de activiteiten van het ICER Innovatiecentrum organiseert het Nederlands IJzermuseum deze workshops om o.a. jonge mensen kennis te laten maken met de metaaltechniek.
Vanzelfsprekend zijn ook andere leeftijdgroepen van harte welkom in Ulft. Het IJzermuseum en het ICER mikken ook op vriendengroepen, scholen en deelnemers van bijvoorbeeld familiedagen en bedrijfsuitjes die een workshop emailleren – ook in combinatie met andere workshops – kunnen inbedden in een enerverende dag-activiteit op het DRU Industriepark in Ulft.
IJzermuseum
Het Nederlands IJzermuseum in de Afbramerij op het DRU Industriepark is gevestigd op een wel zeer historische locatie. Hier is meer dan 250 jaar met gietijzer gewerkt. Het museum vertelt niet alleen de verhalen uit het verleden, er is ook volop aandacht voor de industriële bedrijvigheid van nu, met name het innovatieve karakter van veel bedrijven in de regio komt aan bod.
ICER Innovatiecentrum
Het IJzermuseum maakt integraal deel uit van ICER Innovatiecentrum, waarbij ICER staat voor Industrie – Cultuur – Educatie – Recreatie, trefwoorden uit de missie die de samenwerkende partners in ICER hebben opgesteld. ICER is een publieksattractie voor techniek en innovatie in de Achterhoekse ijzer- en maakindustrie.
DRU Industriepark
De zeven gebouwen op DRU Industriepark in Ulft hebben in de afgelopen jaren alle een nieuwe bestemming gekregen. Liefhebbers van theater, film en popmuziek kunnen terecht bij de DRU Cultuurfabriek in het Portiersgebouw. De SSP-HAL is getransformeerd tot evenementenhal.In de voormalige Afbramerij is innovatiecentrum ICER gevestigd. ICER smelt activiteiten van onderwijs, ondernemers, beeldende kunstenaars en het Nederlands IJzermuseum samen. In het Beltmancomplex (dat is de vm emailleerfabriek) en de Badkuipenfabriek wordt wonen en werken met elkaar gecombineerd.