Was een jaar geleden de hele (mkb) metaalsector nog bezig aan een voorzichtige opmars, het tweede kwartaal van 2012 laat zien dat herstel voor veel sectoren nog ver weg ligt. De economische barometer van de Koninklijke Metaalunie toont dat diverse sectoren op verschillende manieren gevoelig zijn voor de huidige economische crisis. De slechtere vooruitzichten hebben nog geen gevolgen voor de werkgelegenheid in de sector.
In het algemeen zijn de verschillen tussen de sectoren groot. Wat zij delen is dat zij allemaal ten opzichte van het tweede kwartaal een minder goed derde kwartaal verwachten. Dit betreft zowel de binnenlandse orderportefeuille als het te verwachten bedrijfsresultaat. Exporterende bedrijven presteren wederom beduidend beter dan bedrijven die uitsluitend de Nederlandse markt bedienen. Exporterende bedrijven verwachten voor het derde kwartaal nog steeds groei, maar wel op een lager niveau dan in de afgelopen kwartalen. Niet geheel onverwacht zijn bedrijven die aan de bouw toeleveren het minst optimistisch.
Orderportefeuille binnenland minder
Per saldo is volgens de economische barometer van de Koninklijke Metaalunie de binnenlandse orderpositie iets afgenomen. Een kwart van de deelnemers aan de barometer heeft aangegeven een beter kwartaal achter de rug te hebben dan het kwartaal ervoor. Een jaar geleden was dit nog 45%. Het aantal ondernemers dat aangeeft een slechter tweede kwartaal te hebben gehad is, met een derde, gelijk gebleven. De verwachtingen voor het derde kwartaal zijn duidelijk minder goed. Ruim een kwart van de ondernemers geeft aan een slechtere orderportefeuille te verwachten, iets minder ondernemers verwachten een beter kwartaal. De verwachtingen voor de bouw gerelateerde bedrijven blijft per saldo slecht.
Export goed
Van de ondervraagde ondernemers exporteert 43%. Het aantal bedrijven met een groeiende buitenlandse orderportefeuille neemt af. Van de exporterende bedrijven heeft 39% een betere orderpositie. De buitenlandse orderpositie wordt door 40% van de bedrijven positief gewaardeerd tegen 14% als ongunstig. De verwachtingen van de buitenlandse orderpositie voor het derde kwartaal van 2012 zijn iets minder positief dan in het vorige kwartaal.
Totaal iets toegenomen
De minder wordende beoordeling van de binnenlandse orderportefeuille en de groei van de export resulteert per saldo in een toename van de orderportefeuille in weken. Exporterende bedrijven presteren dus ook hier beter dan niet exporterende bedrijven. Bij bedrijven die alleen in Nederland leveren is de gemiddelde orderportefeuille acht weken, terwijl bij de bedrijven die meer dan 10% van hun omzet exporteren de gemiddelde orderportefeuille bijna elfweken is.
Werkgelegenheid stabiel
Ondanks de economische crisis zijn er meer bedrijven waarbij de personele bezetting gegroeid is, dan bedrijven waar deze gekrompen is. Bij het overgrote deel van de bedrijven is het aantal medewerkers gelijk gebleven. Hadden de vorige kwartalen circa een derde van de bedrijven tenminste 1 vacature openstaan, in het tweede kwartaal van 2012 is dit afgenomen tot een kwart. De werkgelegenheid in de Metaalsector blijft relatief goed. Er is ook nu nog een flink tekort aan vakmensen. Een terugkerend onderwerp en één van de thema’s waar de Metaalunie breed op gaat inzetten.
Bedrijfsresultaten
Ondanks de afnemende binnenlandse orderpositie is het bedrijfsresultaat iets beter dan in het eerste kwartaal. Per saldo geven meer ondernemers aan het afgelopen kwartaal een beter bedrijfsresultaat te hebben behaald. Het bedrijfsresultaat wordt door 38% van de ondernemers als gunstig beoordeeld, 13% beoordeelt het bedrijfsresultaat als ongunstig. Ook hier zijn exporterende bedrijven positiever dan niet-exporterende bedrijven. Het te verwachten bedrijfsresultaat voor het derde kwartaal van 2012 wordt beduidend negatiever ingeschat.
Toenemende winstgevendheid
Na vier kwartalen van een afnemende winstgevendheid, neemt per saldo het aantal bedrijven dat winst maakt weer iets toe. In het tweede kwartaal maakte 58% van de bedrijven winst, draait circa 25% quitte en maakt ongeveer 17% van de bedrijven verlies. Het aantal bedrijven dat verwacht meer te zullen gaan investeren in machines is per saldo al bijna vier jaar negatief. Iets meer ondernemers geven aan het afgelopen jaar een financiering te hebben aangevraagd. Van de ondernemers die krediet hebben aangevraagd, is deze bij een derde deel afgewezen. De meest voorkomende gronden waarop wordt afgewezen, zijn de ‘onzekere marktsituatie’ en twijfels over de soliditeit van de kredietnemer.
Banken eenzijdig
Een kleine 10% van de deelnemers aan de economische barometer heeft aangegeven dat banken de voorwaarden van de kredietfaciliteit eenzijdig in het nadeel van het bedrijf aanpassen. In de helft van deze gevallen geeft de ondernemer zelf aan dat het risicoprofiel van het bedrijf het afgelopen jaar verslechterd is. Bij de andere helft van de getroffenen wordt geen verslechterd risicoprofiel geconstateerd.