Hoogleraar Andreas Schmidt-Ott van de TU Delft
heeft samen met Christian Peineke een techniek ontwikkeld waarmee hij
atoomclusters van metalen kan maken, die de eigenschappen van elementen in het
periodieke systeem imiteren. Zo kunnen de deeltjes zich als edelgassen gedragen,
maar bijvoorbeeld ook als halogenen zoals jood of chloor.
Een klein gedraaid draadje zoals in een gloeilamp, maar dan van zilver, staat aan de wieg van de bijzondere zilverdeeltjes. “Als je dit zilveren draadje verhit tot zo’n negenhonderd graden Celsius dan ontstaat er een damp van zilveratomen”, vertelt Peineke. De zwevende atomen kleven in groepjes aan elkaar. Maar ze doen dit niet willekeurig: klontjes zilver van onder meer 9, 13 of 55 atomen blijken energetisch heel stabiel en komen daardoor opvallend vaak voor.
Bijzondere eigenschappen
Na rekenwerk aan de ruimtelijke structuur en de verdeling van de elektrische ladingen van de clusters concludeerden de onderzoekers dat nog een hele rits andere grotere en kleinere clusters stabiel moesten zijn. Ze ontdekten ook dat hun aluminium13 bijzondere eigenschappen zou vertonen als er een joodatoom aan werd gekoppeld.
Schmidt-Ott hoopt in de toekomst zulke atoomclusters te vinden met nieuwe bijzondere magnetische, optische of elektrische eigenschappen, die tegelijkertijd zo stabiel zijn dat er kristallen of andere vaste vormen mee gemaakt kunnen worden: als katalysators in brandstoffen bijvoorbeeld of in de vorm van supergeleidende kristallen.