Vijf technische sectoren zijn samen met VNO-NCW en MKB-Nederland gestart met het Aanvalsplan Techniek. Hierin staan tal van onconventionele maatregelen om vacatures structureel te vervullen. In samenwerking met betrokken partijen – zoals vakbonden en overheden – moet het Aanvalsplan in de komende tien jaar flinke extra investeringen losmaken. Er moeten zo’n 60.000 vacatures structureel worden ingevuld.
Door het tekort aan technici dreigt de uitvoering van de energietransitie en onder meer de bouwopgave vast te lopen, stellen de partijen die de handen ineengeslagen hebben. Het gaat om Techniek Nederland, Koninklijke Metaalunie, Wenb, BouwendNederland en FME, samen met VNO-NCW en MKB Nederland.
In hun plan worden suggesties gedaan om de arbeidsmarkt compleet anders in te richten voor technici. Het nieuwe systeem, de Gouden Poort genoemd, moet uitgroeien tot dé centrale plek voor starters, zij-instromers, nieuwkomers en ervaren vakmensen die een switch naar een (andere) technische sector overwegen.
Het Aanvalsplan Techniek is gebaseerd op drie belangrijke uitgangspunten:
-1- Meer mensen laten kiezen en behouden voor de techniek
Er moeten weer meer mensen kiezen en behouden blijven voor de techniek. Ambitie is de instroom te verdubbelen en de uitstroom tot een minimum te beperken.
Hiermee moeten op termijn structureel 25.000 vacatures per jaar worden ingevuld. Hiervoor wordt door de branches onder meer de Gouden Poort opgezet.
Die moet uitgroeien tot dé centrale plek voor starters, zij-instromers, nieuwkomers en ervaren vakmensen die een overstap naar een (andere) technische sector overwegen of zich verder willen bekwamen.
De Gouden Poort verzorgt verder onder andere (zij-)instroomtrajecten, begeleiding en plaatsing op basis van vaardigheden. Van daaruit krijgt iedereen die voor een baan in de betrokken sectoren kiest onder andere 10-jarige werk- en ontwikkelgaranties aangeboden.
Om de bestaande tekorten aan techniekdocenten te verminderen, stelt het bedrijfsleven verder 1.000 extra (hybride) docenten beschikbaar en komen er Techniekcentra voor hybride beroepsopleidingen.
-2- Slimmer en sneller: hogere productiviteit in de techniek
Met een productiviteitsoffensief willen de branches zorgen voor meer robotisering en digitalisering van de industrie (smart industry), meer pre-fab bouw en standaardisering en meer programmatische en seriematige overheidsaanbestedingen.
De ambitie is om deze transformaties substantieel te versnellen. Hierdoor zijn naar verwachting 25.000 technici per jaar minder nodig.
-3- Talent van buiten
De ambitie van de samenwerkende branches is om meer statushouders aan de slag te helpen en meer talent van buiten (tijdelijk) aan te trekken. Een gerichte vakkrachtenregeling moet hierbij helpen.
Met het aantrekken van dit talent kunnen naar schatting structureel zo’n 10.000 vacatures per jaar worden ingevuld.
Plan gepresenteerd
Enkele reacties op het Aanvalsplan:
Urgentie nog nooit zo hoog
Doekle Terpstra, voorzitter Techniek Nederland, zegt: “Dit een baanbrekend plan. Als technische branches slaan we de handen ineen om de tekorten terug te dringen. Dankzij dit aanvalsplan kunnen we veel mensen een prachtig carrièreperspectief bieden. Bovendien helpen we ons land vooruit om een aantal grote maatschappelijke uitdagingen op te lossen, zoals de energietransitie. Wij roepen het kabinet op om samen met ons snel aan de slag te gaan. De urgentie is nog nooit zo groot geweest.”
Samen sterk
Fried Kaanen, voorzitter Koninklijke Metaalunie: “Het belang van goede vakmensen is voor ons, als ‘backbone’ van de Nederlandse maakindustrie, zeer groot. Zonder voldoende goed opgeleide vakmensen komt de productie en toelevering op een lager niveau te liggen en dat is slecht voor de Nederlandse economie en alle maatschappelijke uitdagingen die voor ons liggen. Samen staan we sterk.”
Historische doorbraak
Theo Henrar, voorzitter FME: “Dit samenwerkingsverband is een historische doorbraak. We gaan met elkaar fors investeren in het technisch onderwijs en in de arbeidsmarkt. Zo zorgen we ervoor dat ervoor dat werken in de techniek en in de technologie aantrekkelijk is.”
Iets doen aan mismatch
Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland: “Ik hoop en verwacht dat meer branches in de techniek bij dit plan zullen aansluiten, want de nood is overal hoog. Belangrijk is en blijft ook goede samenwerking en verbinding met het onderwijs, onder meer om iets te doen aan de mismatch die er vaak is tussen vraag en aanbod.”
Aanvalsplan Techniek
Download het Aanvalsplan Techniek (pdf, 24 pagina’s).